ΣΕΙΡΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ: 53-56. Ταξίδι στην Ιορδανία, στο Ισραήλ, στα Παλαιστινιακά Εδάφη και στο Λίβανο

του Δρ Δημητρίου Κουτάντου – Εκπαιδευτικού, Διδάκτορα Ειδικής Αγωγής

Στη Μέση Ανατολή δεσπόζει η πολυτάραχη περιοχή της Ιορδανίας, του Ισραήλ, των Παλαιστινιακών Εδαφών και του Λιβάνου. Εδώ άκμασαν, πριν από τους βιβλικούς χρόνους, αρχαίοι πολιτισμοί όπως ήταν οι Φοίνικες, οι Έλληνες και οι Πέρσες. Είναι οι «Άγιοι Τόποι» για τους χριστιανούς, αλλά έχουν σημαντική θέση στην παράδοση των μωαμεθανών και των αράβων. Η κατάσταση άρχισε να γίνεται περίπλοκη μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με το παλαιστινιακό ζήτημα. Ο ακαδημαϊκός του Τμήματος Εκπαίδευσης και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Αμμάν, Δρ Ahmand Alzig, συζητάει μαζί μας για την ισλαμική εκπαίδευση αλλά και για τις υγιείς αρχές του ισλαμισμού σε αντιπαραβολή με τον εξτρεμισμό. Στα τέσσερα ενσωματωμένα βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε, αρχαίες πόλεις και μνημεία όπως είναι η Γέρασα, η Πέτρα, η Μασάντα, το Μπάαλμπεκ, η Ιερουσαλήμ, παραδόσεις των Βεδουίνων στην έρημο Wadi Ram του Λόρενς της Αραβίας, αλλά δυστυχώς και τα σημάδια του πολέμου με τους Έλληνες επιζώντες του ολοκαυτώματος, τη Βηρυτό, το ισραηλινό Τείχος της Δυτικής Όχθης και την ανέχεια στα Παλαιστινιακά εδάφη. Όμως τα αιωνόβια ελαιόδεντρα του Κήπου της Γεσθημανής στέλνουν το δικό τους μήνυμα για ΕΙΡΗΝΗ.

53. Ταξίδι στην Ιορδανία, της Πέτρας και του Wadi Rum
«H λέξη κομπολόι είναι σύνθετη: «κόμπος» και « –όι». «Κόμπος» είναι το δέσιμο αλλά και ο χτύπος, κρότος. Η κατάληξη «–όι» σημαίνει σειρά όμοιων πραγμάτων κατά μήκος. Το κομπολόι ήρθε από την Ανατολή. Ο Αλλάχ δίδαξε την προσευχή στο Μωάμεθ. Όμως, πώς και πότε πρέπει να προσεύχονται οι πιστοί; Η απάντηση δίνεται στο Κοράνι: «Οι προσευχές πρέπει να είναι 99, όσες και οι ιδιότητες μου». Πώς όμως θα κατόρθωνε ο πιστός μουσουλμάνος να φτάσει στον αριθμό 99 της προσευχής χωρίς να κινδυνεύει να χαθεί στο δρόμο; Ο Μωάμεθ είχε την ιδέα: «να τρυπηθούν 99 φασόλια και να περαστούν σε μια κλωστή. Κάθε φασόλι και προσευχή» (Σοφία Καρυπίδου).

Συνέντευξη με τον Δρ. Ahmand Alzig, Kαθηγητής στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμμάν της Ιορδανίας

Καθηγητή Ahmand, τι λένε οι στίχοι του εθνικού ύμνου της Ιορδανίας;
«Μακροζωία στο Βασιλιά, μακροζωία στο Βασιλιά. Η θέση του είναι Θεία, Τα λάβαρα του κυματίζουν με υπέρτατη δόξα».
Εικονογράφησέ μας τη χώρα σου.
Ο πληθυσμός της Ιορδανίας είναι περίπου επτά εκατομμύρια. Σχεδόν το 80% της έκτασης είναι έρημος, οι άνθρωποι ζουν συγκεντρωμένοι στις πόλεις. Το έδαφος είναι άγονο, εκτός από ένα μικρό μέρος στα σύνορα του Ισραήλ, δίπλα στον Ιορδάνη ποταμό, από τον οποίο πήρε την ονομασία της η χώρα. Θα ξαφνιαστείτε, αλλά η μεγαλύτερη παραγωγή μας, είναι τα λαχανικά, δεν υπάρχει πετρέλαιο εδώ. Τους παλιότερους χρόνους η ευρύτερη περιοχή ονομαζόταν «Μπιλάντεσαν», καλύπτοντας τη σημερινή Παλαιστίνη, τη Συρία και το Λίβανο. Το Ισλάμ έφτασε στην Ιορδανία τον 15ο αιώνα. Στις αρχές του 20ου αιώνα η αραβική επικράτεια ήταν υπό τον έλεγχο των Βρετανών, των Ιταλών, των Γάλλων και των Πορτογάλων. Οι Βρετανοί έφτασαν το 1921 και έφυγαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα έχουμε πολίτευμα Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Υπάρχουν εκλογές και βουλή, αλλά ο βασιλιάς έχει την ανώτατη εξουσία. Το 90% των κατοίκων είναι σουνίτες μουσουλμάνοι και έτσι υπάρχει έντονος ισλαμικός πολιτισμός. Υπάρχουν όμως και 8% χριστιανοί. Οι συμπολίτες μου είναι έξυπνοι άνθρωπο, με ενδιαφέρον για την τοπική και διεθνή πολιτική σκηνή, γιατί το «παλαιστινιακό» είναι ένα διεθνές πρόβλημα. Ο μισός πληθυσμός είναι Παλαιστίνιοι, Άραβες πρόσφυγες από τη «Δυτική Όχθη» (West Bank), που κατέλαβε το Ισραήλ στον «Πόλεμο των Έξι ημερών» το 1967. Πολλοί απ’ αυτούς ζουν σε στρατόπεδα προσφύγων.

«Ταξίδι στην Ιορδανία», Βίντεο και Φωτογραφία, διάρκειας 15’ λεπτών): “Αμμάν” – Η πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιορδανίας, “Γέρασα” (Gerash) Η αρχαία ελληνική πόλη, “Πέτρα” Η ροδοκόκκινη πόλη, Το “Wadi Rum” του Λόρενς της Αραβίας, Σε γάμο Βεδουίνων στην έρημο!

Τι συμβαίνει σήμερα στην Παλαιστίνη (η συνέντευξη έγινε σε περίοδο έντονων πολεμικών συγκρούσεων);
Οι Άραβες είναι πολύ θυμωμένοι, δεν ξέρουμε τι γίνεται εκεί με τους τελευταίους βομβαρδισμούς. Μία από τις αδελφές μου μένει στην Παλαιστίνη και δεν ξέρω αν είναι ζωντανή ή νεκρή. Προσπάθησα να της τηλεφωνήσω πριν από λίγο αλλά είναι αδύνατο να τη βρω… Η παλαιστινιακή γη κατοικούνταν κυρίως από παλαιστίνιους, υπήρχαν και Εβραίοι. Οι Εβραίοι συνεργάστηκαν με τους Βρετανούς στις αρχές του 20ου αιώνα και μεθόδευσαν την ίδρυση του Ισραηλινού κράτους. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο τα Ηνωμένα Έθνη αναγνώρισαν την ύπαρξη αυτού του κράτους αλλά και ενός Παλαιστινιακού. Οι άνθρωποι της Ιορδανίας αγαπούν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τους ανθρώπους της. Δεν νομίζω ότι ο κόσμος έχει διαιρεθεί σε δύση και ανατολή. Αυτή η διαίρεση γίνεται από κάποιους συγγραφείς αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν καλές σχέσεις ανάμεσα στις ανατολικές και στις δυτικές χώρες. Εμείς μάθαμε στο σχολείο ότι η Δύση και η Ελλάδα συνεισέφεραν στον παγκόσμιο πολιτισμό και στην κληρονομιά μας, στη φιλοσοφία, στις επιστήμες. Αν έχουμε κάποιον επισκέπτη από τη δύση τον προστατεύουμε. Όπως και το Ισλάμ διέσωσε ένα μεγάλο μέρος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και είχε τη δική του συνεισφορά στις θετικές επιστήμες.

Ποια είναι η επίδραση του Ισλάμ;
Το Ισλάμ αντιπροσωπεύει ένα τρόπο ζωής με βάση το Κοράνι: (α) Το πιο σημαντικό που πιστεύουμε είναι ότι υπάρχει ένας θεός, ο ίδιος με αυτόν των χριστιανών και των Εβραίων, ο Δημιουργός του σύμπαντος. Πιστεύουμε ότι αυτός ο Δημιουργός δεν μπορεί να είναι άνθρωπος, δεν μπορεί να αναπαραχθεί γιατί η αναπαραγωγή είναι ανθρώπινο και όχι θεϊκό στοιχείο. (β) Το δεύτερο σημαντικό σημείο είναι πως ότι κάνουμε σε αυτή τη ζωή προσδιορίζει τη μεταθανάτια μελλοντική ζωή. (γ) Η προσευχή είναι σημαντική ως ευχαριστία, ευλογία και βοήθεια. (δ) Το Ισλάμ προσδιορίζει τη λειτουργία και την ενότητα της μουσουλμανικής οικογένειας, που είναι ο πιο σημαντικός κοινωνικός οργανισμός. Υπάρχουν θυσίες των ατομικών ελευθεριών για το καλό της οικογένειας. Ο προφήτης Μωάμεθ είπε: «Ο καλός άνθρωπος είναι αυτός που φροντίζει την οικογένειά του», καθώς, «Εγώ είμαι ο καλύτερος γιατί είμαι καλός με την οικογένειά μου». Η βοήθεια μεταξύ των μελών της οικογένειας είναι τιμή και υποχρέωση. (ε) Ο άντρας είναι ο αρχηγός της οικογένειας σύμφωνα με το Ισλάμ, αλλά στην καθημερινή ζωή οι γυναίκες παίρνουν πρωτοβουλίες ανάλογα με την εκπαίδευση και την προσωπικότητα τους. Το Ισλάμ δεν δέχεται κανένα ανθρώπινο ον να μοιράζεται ταυτόχρονα την θεότητα του Αλλάχ, και δεν ασπάζεται την ιδέα του προπατορικού αμαρτήματος. Αντιθέτως, πιστεύει πως κάθε άνθρωπος γεννιέται αναμάρτητος και είναι προσωπικά υπόλογος για τις αμαρτίες που κάνει.
Ποιοι είναι οι «φονταμενταλιστές» και «εξτρεμιστές» μουσουλμάνοι;

Εξτρεμιστές συναντάμε σε όλους τους πληθυσμούς. Αν «φονταμενταλιστή» εννοούμε εκείνον που εξισώνει τον εαυτό του με τις βασικές αρχές της πίστης του, τότε κάθε πιστός οφείλει να είναι φονταμενταλιστής. Όμως αν ο «φονταμενταλισμός» ταυτίζεται με το φανατισμό και τον εξτρεμισμό, αυτό αντιβαίνει το Ισλάμ και δεν έχει καμία σχέση μαζί τους, αντιβαίνει τις Πέντε Στήλες του Ισλάμ οι οποίες είναι:  (α) Η Ομολογία της Πίστης απαγγέλλοντας τουλάχιστον μια φορά την ομολογία: «Δεν υπάρχει άλλος Θεός εκτός απ’ τον Αλλάχ και ο Μωάμεθ είναι ο Προφήτης Του», (β) Η ημερήσια Προσευχή, (γ) Το ζάκατ, ο μόνος υποχρεωτικός φόρος που θεσπίζει το Κοράνι, (δ) Η Νηστεία του Ραμαζανιού, τον μήνα δηλαδή που αποκαλύφθηκε το Κοράνι στον Μωάμεθ και (ε) Το χατζ, το ετήσιο προσκύνημα στη Μέκκα. Οι δυτικοί έχουν παραπληροφορηθεί για το Ισλάμ, π.χ. για τη «Τζιχάντ» που δεν σημαίνει κατά ανάγκη τη διάδοση της πίστης με ιερό πόλεμο, αλλά τον ενεργό αγώνα αντίστασης. Αυτό που απαγορεύεται είναι ο πόλεμος για την απόκτηση δόξας, εξουσίας και κυριαρχίας.

Ένας άντρας μπορεί να πάρει πολλές γυναίκες ενώ η γυναίκα όχι, γιατί;
Υπάρχει μια ιστορική εξήγηση, όταν γεννήθηκε το Ισλάμ, υπήρχαν πόλεμοι και ο ανδρικός πληθυσμός είχε μειωθεί. Έτσι για την αύξηση του πληθυσμού αλλά και ως υποχρέωση απέναντι στις γυναίκες, οι άντρες παντρεύτηκαν περισσότερες από μία αλλά με ίση φροντίδα και αξιοπρεπή στάση προς όλες. Σήμερα μόνο το 1% του ανδρικού πληθυσμού παντρεύεται δύο γυναίκες, το 1%οο τρεις γυναίκες και ένας στους δέκα χιλιάδες τέσσερις. Ο άντρας πρέπει να πληρώσει όταν παντρεύεται για τις ανάγκες του γάμου, προσφέρει στην οικογένεια και αν η γυναίκα έχει δικά της χρήματα, σύμφωνα με τον ισλαμικό Νόμο, μπορεί να τα κρατήσει για την ίδια. Αν υπάρξει διαζύγιο ο άντρας επιστρέφει στη γυναίκα ό,τι του έδωσε.
Ποιο είναι το πνεύμα της εκπαίδευσης στη χώρα σου;

Η κοινωνία της Ιορδανίας δίνει μεγάλη βάση στην εκπαίδευση, μια εκπαίδευση που μπορεί να δώσει μια ηθική και σωστή ισλαμική κοινωνία. Οι φυσικές πηγές είναι λιγοστές και οι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο γιατί πιστεύουν ότι αυτή είναι η καλύτερη επένδυση. Με την καταστροφή που γίνεται στην Παλαιστίνη δεν υπάρχει τίποτα άλλο από στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αν θέλεις να βγεις έξω από το στρατόπεδο, ο μόνος τρόπος είναι να πας στο σχολείο. Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν το σχολείο στην κυριολεξία αποτελεί δρόμο ελευθερίας… Περίπου το 70% των μαθητών παρακολουθούν προσχολικά πλαίσια και όλοι δημοτική εκπαίδευση για δέκα χρόνια. Απ’ αυτούς το 80% παρακολουθεί δημόσια και το 20% ιδιωτικά σχολεία. Ένα 15% του συνολικού αριθμού των φοιτητών σπουδάζουν στο εξωτερικό… Στην Ιορδανία οι εκπαιδευτικοί είναι σεβαστοί περισσότερο από την Ευρώπη, αλλά περισσότερο κοινωνικά αποδεκτοί είναι οι γιατροί, οι επιχειρηματίες και οι πανεπιστημιακοί. Πίσω από αυτά τα επαγγέλματα είναι τα χρήματα, ενώ πίσω από το σχολείο η ηθική. Ο μέσος μισθός ενός εκπαιδευτικού είναι περίπου τριακόσια πενήντα Ευρώ. Η δύναμη του χρήματος έναντι της ηθικής είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα.
Οι μεγάλες διαφορές που συνάντησα στην ευρωπαϊκή εκπαίδευση είναι ότι εκεί οι μελετητές επικεντρώνονται σε ένα θέμα το οποίο αναλύουν σε βάθος, υπάρχει εκτεταμένη εξειδίκευση. Στην Ιορδανία δεν υπάρχει αυτό, αλλά μια ευρύτερη ακαδημαϊκή προσέγγιση και η παραγωγικότητά μας δεν είναι τόσο υψηλή. Ένα άλλο πρόβλημα στη χώρα μου είναι η έλλειψη τεχνολογικών και εκπαιδευτικών μέσων. Ένα μεγάλο ποσοστό νέων, περίπου το 40% του πληθυσμού είναι μικρότεροι των είκοσι ετών και αυτό δημιουργεί μεγάλες απαιτήσεις για νέες εκπαιδευτικές υποδομές.

Ποια εκπαίδευση παρέχεται για τα άτομα με ειδικές ανάγκες;
Μπορούν να πάνε σε σχολείο από την ηλικία των έξι ετών. Οι περισσότεροι πάνε σε ιδιωτικά σχολεία. Τώρα η κυβέρνηση κάνει μια προσπάθεια για την ενσωμάτωσή τους στα βασικά σχολεία. Οι τυφλοί εκτιμούνται πάρα πολύ. Οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες αντιμετωπίζονται ως άτομα με ξεχωριστές ικανότητες, ενώ τα άτομα με νοητική ανεπάρκεια με κάποια συμπάθεια θα έλεγα.
Μίλησε μας για την εκπαιδευτική σου έρευνα…
Η έρευνά μου στην Ιορδανία επικεντρώνεται στη «δημιουργική μάθηση και στη μάθηση με νόημα». Εν μέρει τα ευρήματα της έρευνάς μου δείχνουν ότι υπάρχουν ατομικές διαφορές στον τρόπο σκέψης και οργάνωσης του εγκεφάλου. Χρειαζόμαστε λοιπόν εξατομικευμένες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για τους μαθητές, όμως από την άλλη κανείς δεν προέρχεται από το ίδιο περιβάλλον. Εκτός από τις ατομικές υπάρχουν και κοινωνικές διαφορές.
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα της εκπαίδευσης στην Ιορδανία;

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι παρέχει γνώσεις που δεν είναι σημαντικές για τους μαθητές. Οι μαθητές ξεχνούν ή θυμούνται άχρηστα πράγματα.
Πώς βλέπεις το μέλλον στον κόσμο;
Δεν γνωρίζω, υπάρχει φτώχεια, διεξάγονται πόλεμοι, υπάρχουν σοφοί αλλά και επιθετικοί άνθρωποι. Ποιος θα κερδίσει στο μέλλον; Σας προσκαλώ να γνωρίσετε την ισλαμική μας παράδοση. Θα μείνετε έκπληκτοι όταν μάθετε πόσο σας αγαπάμε. Για παράδειγμα, ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός αποτελεί θεμέλιο λίθο της ισλαμικής κουλτούρας, ένα παλιό αραβικό ανέκδοτο λέει ότι «οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν μουσουλμάνοι αλλά δεν το ήξεραν!» Στη δουλειά μου, αλλά και στη ζωή μου διαβάζω αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους όταν έχω να αποφασίσω για κάτι. Αυτό δείχνει επιρροή στην παράδοση και στην εκπαίδευσή μας. Υπάρχουν πολλές ομοιότητες, αλλά αναρωτιέμαι γιατί να υπάρχουν προβλήματα. Οι διαφορές δεν δικαιολογούν την επιθετικότητα και την εχθρότητα.
Θα ήθελα να ολοκληρώσουμε τη συζήτηση, ίσως με κάποιους στίχους που θυμάσαι από το Κοράνι.
«Οποιοδήποτε άτομο που ζει άδικα σε αυτόν τον κόσμο, την ημέρα της κρίσεως θα επιθυμούσε να δώσει όλο τον πλούτο του για να αγοράσει τη σωτηρία του, αλλά ο θεός δεν θα τον συγχωρέσει για τις άδικες πράξεις του». Salamo Alaykom, «ειρήνη μαζί σου».

54. Ταξίδι στο Ισραήλ, με τους Έλληνες επιζώντες του ολοκαυτώματος

Από 20 έως 23 Ιανουαρίου 2006 στη Μπρατισλάβα της Σλοβακίας και από 7 έως 16 Ιουλίου 2006 στην Ιερουσαλήμ στο Ισραήλ παρακολούθησα δύο εκπαιδευτικά σεμινάρια σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση του Ολοκαυτώματος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Το πρώτο σεμινάριο («Teaching and remembering about the Holocaust») διοργανώθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ίδρυμα Yad Vashem και το παρακολουθήσαμε 30 εκπαιδευτικοί από 15 Ευρωπαϊκές χώρες. Το δεύτερο σεμινάριο («Holocaust studies for educators from Greece») διοργανώθηκε από το Yad Vashem και το ICHEIC Humanitarian Fund σε συνεργασία με το ΥΠΕΠΘ και το παρακολουθήσαμε 18 Έλληνες εκπαιδευτικοί. Το Yad Vashem, «Τhe Holocaust Martyrs and heroes Remembrance Authority», ιδρύθηκε το 1953 από την ισραηλινή κυβέρνηση και απασχολεί περισσότερους από χίλιους ερευνητές και εκπαιδευτικούς. Είναι ένα κέντρο έρευνας και εκπαίδευσης που δραστηριοποιείται στη διάσωση και προβολή των ιστορικών ντοκουμέντων του ολοκαυτώματος, των μαρτυριών των επιζώντων, τη διατήρηση της μνήμης των θυμάτων, την αναγνώριση της δικαιοσύνης των εθνών. Η δική μας ομάδα ήταν η πρώτη που πήγε στο Ισραήλ και από τότε έχουν ακολουθήσει και άλλες. Ο όρος “Ολοκαύτωμα” του Β’ παγκοσμίου Πολέμου αναφέρεται στον αφανισμό εκατομμυρίων ανθρώπων από τους Ναζί την περίοδο 1933 – 45. Έξι εκατομμύρια ήταν Εβραίοι, δυο εκατομμύρια Ρώσοι αιχμάλωτοι πολέμου, Ουκρανοί, Πολωνοί, Αθίγγανοι, πολιτικοί κρατούμενοι, ομοφυλόφιλοι, άτομα με ειδικές ανάγκες κτλ. Από την Ελλάδα απελάθηκαν περίπου εβδομήντα πέντε χιλιάδες εβραίοι για να οδηγηθούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.  Στο Ισραήλ είχαμε τη χαρά να γνωρίσουμε τους Έλληνες επιζώντες του ολοκαυτώματος, ήμασταν οι πρώτοι Έλληνες εκπαιδευτικοί που τους συναντούσαμε και η συγκίνηση ήταν μεγάλη. Τους ευχαριστούμε που μοιράστηκαν τις αναμνήσεις τους μαζί μας και για τον αγώνα που κάνουν έως σήμερα για να μην ξαναφτάσει ο άνθρωπος σε αυτόν τον όλεθρο. Η άνοδος του ναζισμού και του φασισμού στη Γερμανία από τις αρχές της δεκαετίας του 1930, βασίστηκε στην συστηματική προπαγάνδα και στην κατασκευή «στερεότυπων». Ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει περισσότερα – και για την εκπαίδευση στο Ισραήλ – στο άρθρο μας, «Εκπαιδευτική προσέγγιση του Ολοκαυτώματος: Προσωπικές ιστορίες, στερεότυπα, προπαγάνδα, κοινωνική διάκριση»

«Ταξίδι στο Ισραήλ», 104 Φωτογραφίες διάρκειας 9’ λεπτών): “Ένα κράτος γεννιέται στις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου” (αρχείο Yad Vashem), 20 Πόστερ από το ICHEIC Humanitarian Fund, Με τους Επιζώντες του Ολοκαυτώματος, Ιερουσαλήμ, Το Ελληνικό Πατριαρχείο, Η Πτώση της Μασάντα, Νεκρά ή Αλμυρά Θάλασσα, Τελ Αβίβ, Στα ελαιόδεντρα του Κήπου της Γεσθημανής

Το κράτος του Ισραήλ ιδρύθηκε το 1948 αλλά διεκδικεί την ιστορική του συνέχεια από τους βιβλικούς χρόνους. Η περιοχή κατοικήθηκε (και κατακτήθηκε) από Εβραίους, Ρωμαίους, Βυζαντινούς, Άραβες, Σελτζούκους Τούρκους, Σταυροφόρους Ευρωπαίους, Μαμελούκους Αιγύπτιους, Οθωμανούς και διετέλεσε Βρετανικό προτεκτοράτο (1920-1948). Στις 29 Νοεμβρίου η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε την απόφαση Αρ. 181 για τη διαίρεση της περιοχής σε ένα Ισραηλινό και ένα Παλαιστινιακό κράτος, και τη μετατροπή της Ιερουσαλήμ σε διεθνή πόλη εκτός συνόρων. Ακολούθησαν πόλεμοι με τα γειτονικά κράτη το 1948,  ο πόλεμος των Έξι Ημερών το 1967, ο πόλεμος του Γιομ Κιππούρ του 1973 μέχρι τη συμφωνία του Καμπ Ντέϊβιντ στις 26 Μαρτίου του 1979, σύμφωνα με την οποία η Αίγυπτος αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ, το Ισραήλ αποσύρθηκε από το Σινά και δόθηκε η υπόσχεση η ισραηλινή πλευρά να αρχίσει συνομιλίες με τους Παλαιστίνιους κάτι που δεν έγινε. Ακολούθησε ο πόλεμος με το Λιβάνου το 1982 μέχρι την αποχώρηση το 2000. Η Ιντιφάντα, η συνεχιζόμενη ένοπλη εξέγερση Παλαιστινίων στα κατεχόμενα εδάφη της Δυτικής Όχθης, ξεκίνησε το 1987 και συνεχίζεται. Μετά την Αίγυπτο, το 1994 η Ιορδανία έγινε η δεύτερη αραβική χώρα που αναγνώρισε το Ισραήλ. Η Συνθήκη του Όσλο το 1994 προέβλεπε τη δημιουργία Παλαιστινιακής αρχής και Κράτους των Παλαιστινίων, όμως οι συγκρούσεις συνεχίζονται. Ένα μεγάλο τείχος, μήκους 700 χιλιομέτρων κατασκευάστηκε ανάμεσα στο Ισραήλ και στα κατεχόμενα για να περιορίσει τις τρομοκρατικές επιθέσεις και άλλαξε δραματικά τις συνθήκες ζωής πολλών παλαιστινίων και παγίωσε τη έλλειψη επαφής των δύο λαών. Δύο χρόνια πριν, ο αμερικανός διανοούμενος Noam Chomsky σε ομιλία του για τη λύση του Παλαιστινιακού ζητήματος, ζήτησε την αλλαγή της πολιτικής στάσης των ΗΠΑ.

55. Ταξίδι στα Παλαιστινιακά Εδάφη, της ερήμου

Η ονομασία «Παλαιστίνη» είναι ελληνική και προέρχεται από την εβραϊκή «Πλεσέτ», η χώρα των Φιλισταίων. Πιθανή προέλευση είναι κάποια φύλα που έφυγαν από την αρχαία Κρήτη και αναφέρονται μεταξύ άλλων σε κείμενα της Γραμμικής Β ως «Πελεστέτ». Η Παλαιστίνη κατοικήθηκε από τους πρώτους προϊστορικούς χρόνους. Αποτελεί πεδίο πολεμικών αντιπαραθέσεων μετά την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Το Ισραήλ αποσύρθηκε από τη Λωρίδα της Γάζας το 2005 δίνοντας τέλος σε τέσσερις δεκαετίες στρατιωτικής κατοχής. Όμως ύψωσε (άλλο) ένα ανθρώπινο τοίχος διαχωρισμού. Με πρόσφατη απόφαση των παλαιστινιακών αρχών αντικατέστησαν τον όρο «Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή» με τον όρο «κράτος της Παλαιστίνης».

«Ταξίδι στα Παλαιστινιακά Εδάφη» Βίντεο και Φωτογραφίες διάρκειας 4’ λεπτών): West Bank Barrier – Ισραηλινό Τείχος Δυτικής Όχθης, Στην καρδιά του Βεδουίνου… είναι η έρημος, Παλαιστινιακός οικισμός στη Δυτική Όχθη

Η εκπαίδευση στα Παλαιστινιακά Εδάφη αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα της Γάζας και της Δυτικής Όχθης και τη διαχειρίζεται το Παλαιστινιακό Υπουργείο Παιδείας και Ανώτατης Εκπαίδευσης. Σε πρόσφατη έρευνα μεταξύ των ηλικιών 10-24, η εκπαίδευση είναι η πρώτη τους προτεραιότητα. Το ποσοστό αλφαβητισμού είναι 98,2%. Υπάρχουν τρεις τύποι των σχολείων μόνο για αγόρια (37%), για κορίτσια (35%) και συν-εκπαίδευση (29%). Η υποχρεωτική βασική εκπαίδευση περιλαμβάνει κατηγορίες 1-10. Στα δύο τελευταία πενταετή σχέδια εκπαίδευσης (2000-2005, 2008-2012) τέθηκαν στόχοι: (α) η αύξηση της πρόσβασης των μαθητών στην εκπαίδευση αλλά και η διατήρηση της φοίτησής τους, (β) η βελτίωση της ποιότητα της διδασκαλίας και της μάθησης, (γ)  η ανάπτυξη του σχεδιασμού και της διεύθυνσης (Management), (δ) και η σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.

56. Ταξίδι στο Λίβανο, της Βυρηττού και του Μπάαλμπεκ
Το όνομα «Λίβανος» προέρχεται από τη σημιτική ρίζα LBN και σημαίνει «λευκό», πιθανή αναφορά στα χιονισμένα βουνά. Την περιοχή κατοίκησαν φυλές και έθνη που κατοίκησαν την Ιορδανία, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη. Απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1943 μετά από εικοσαετή γαλλική κατοχή και θέσπισε ένα μοναδικό πολιτικό σύστημα (confessionalism) καταμερισμού της εξουσίας με βάση τις θρησκευτικές κοινότητες. Πριν από τον εμφύλιο, λόγω της οικονομικής του ισχύος, ο Λίβανος ήταν γνωστός ως η «Ελβετία της Ανατολής». Στις 13 Απριλίου 1975 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος μεταξύ φαλαγγιτών/δεξιών χριστιανών και αριστερών Μουσουλμάνων Παλαιστινίων που κράτησε ως τις 18 Οκτωβρίου 1976. Τον Ιούνιο του 1982 έγινε εισβολή Ισραηλινών με σκοπό την εξόντωση Παλαιστινίων. Οι ισραηλινές δυνάμεις αποχώρησαν το 2000. Επίσης ο Λίβανος βρισκόταν υπό συριακή κατοχή μέχρι το 2005. Το καλοκαίρι του 2006, η Χεζμπολλάχ απήγαγε δύο Ισραηλινούς στρατιώτες, προκαλώντας την έκρηξη ενός νέου πολέμου με το Ισραήλ.

«Ταξίδι στο Λίβανο», Βίντεο και Φωτογραφία, διάρκειας 8’ λεπτών): Βηρυτός – Beirut, “Νύχτα σε αραβικό αίθριο”, “Αραβική πίτα”, «Ολημερίς το χτίζανε… το βράδυ το χαλούσανε”, “Τα σημάδια του πολέμου”, Μπάαλμπεκ – Baalbek, Στη Χεζμπολλάχ, Εκπαίδευση

Η εκπαίδευση οργανώνεται από το Υπουργείο Παιδείας και Ανώτατης Εκπαίδευσης (MOEHE). Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το ακαθάριστο ποσοστό εγγραφών της προσχολικής εκπαίδευσης είναι 67% για τα αγόρια και 65,6% για τα κορίτσια, ενώ στη βασική εκπαίδευση 97% για τα αγόρια και 94% για τα κορίτσια. ¨όμως το ποσοστό ολοκλήρωσης είναι χαμηλότερο από αυτό της Τυνησίας, της Ιορδανίας, του Ιράν, της Αλγερίας, της Δυτικής Όχθης και της Αιγύπτου. Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες έχουν περιορισμένη πρόσβαση στη δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση μια και οι περισσότεροι από αυτούς δεν είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά το υψηλό κόστος της ιδιωτικής εκπαίδευσης.