ΣΕΙΡΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ: 111-114. Ταξίδι στην Τσεχία, στη Σλοβακία, στην Ουγγαρία και στη Σλοβενία

του Δρ Δημητρίου Κουτάντου – Εκπαιδευτικού, Διδάκτορα Ειδικής Αγωγής

Η Zita Novakova, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Masaryk στην Τσεχία, ταξιδεύει πίσω και μπροστά στο χρόνο για να κατανοήσει την ίδια και τις εκπαιδευτικές και άλλες αλλαγές που έζησε. «Αν και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο, δυσκολεύομαι να εκφράσω τις απόψεις μου, γιατί ως παιδί δεν έμαθα να έχω κριτική σκέψη». Ωστόσο διατηρεί την έκπληξη της Άνοιξης της Πράγας, της βελούδινης επανάστασης, των ανοιχτών συνόρων, και στην εκπαίδευση την ομορφιά των ξένων γλωσσών και της πολυπολιτισμικής δημιουργίας. Η συνέχεια στη Σλοβακία, χειμώνα με -20 °C, για να κατανοήσουμε τα αντισημιτικά στερεότυπα. Όταν φτάσαμε στις όχθες του Δούναβη στη Βουδαπέστη τα οθωμανικά λουτρά λειτουργούσαν ακόμη. Οι Σλοβένοι ήταν οι πρώτοι που εγκατέλειψαν τη γιουγκοσλαβική πολιτική της «αδελφότητας και της ενότητας» και ανακήρυξαν, ευτυχώς μόλις μετά από το σύντομο «πόλεμο των δέκα ημερών» την εθνική τους ανεξαρτησία. Δυστυχώς δε συνέβη το ίδιο στις υπόλοιπες γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες.

111. Ταξίδι στην Τσεχία, με την ταχύτητα των επαναστάσεων!

«Όσοι φαντάζονται ότι τα κομμουνιστικά καθεστώτα της κεντρικής Ευρώπης είναι αποκλειστικά δημιουργήματα εγκληματιών, συσκοτίζουν μια θεμελιακή αλήθεια: τα εγκληματικά καθεστώτα δεν έχουν εγκαθιδρυθεί από εγκληματίες, αλλά από ενθουσιώδεις που είχαν πιστέψει ότι ανακάλυψαν το μοναδικό δρόμο του παράδεισου» (Κούντερα, Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι, 1983, σελ. 218).

Συνέντευξη με την Δρ Zita Novakova, καθηγήτρια στο Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Masaryk στο Brno της Τσεχίας

Σε αυτό το καφενείο του Μπρνο θα ήθελα να μιλήσουμε για την χώρα σου!

Πρώτα πρώτα καλώς ήρθες στην Τσεχία. Είναι μια ευχάριστη έκπληξη να ξανασυναντηθούμε εδώ, μετά από τις συναντήσεις μας στην Κρακοβία και στην Ελλάδα. Εδώ κοντά υπάρχει το

ποτάμι «Ντιε», όπου έχουν βρεθεί προϊστορικά ίχνη ανθρώπινης ζωής δέκα χιλιάδων ετών. Το Τσέχικο έθνος κατάγεται από τη Μποέμια φυλή που είχε αρχηγό τη Lebusa. Πατέρας της ήταν ο Czech ο οποίος μας κληρονόμησε το όνομα «Τσέχοι». Η Lebusa οραματίστηκε μια μεγάλη πόλη εκεί που σήμερα βρίσκεται η Πράγα. Από εκείνη τη φυλή προήλθε μια άλλη φυλή η Czemichofki, η οποία από τον 9ο αιώνα μ.Χ. έβαλε τα θεμέλια του έθνους μας και δημιουργήθηκε η Μεγάλη Μοράβια που περιλάμβανε τη Βοημία (με τους ποταμούς Έλβα και Μολδάβα) και τη Μοράβια (με τον ποταμό Μολβάδα – τα τσέχικα ποτάμια χύνονται στη Βόρεια θάλασσα, τη Βαλτική και τη Μαύρη θάλασσα). Μετά από την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989, η Τσεχοσλοβακία διαιρέθηκε σε δύο κράτη, την Τσεχία με πρωτεύουσα την Πράγα, και τη Σλοβακία με πρωτεύουσα την Μπρατισλάβα.

Ποιους σημαντικούς ιστορικούς και εκπαιδευτικούς σταθμούς θυμάσαι για τη χώρα σου;

Η ιστορία του τσέχικου εκπαιδευτικού συστήματος αρχίζει το 863 με την πρόσκληση του Κύριλλου και του Μεθόδιου να έρθουν στην Μεγάλη Μοραβία και να λειτουργήσουν στη σλαβική γλώσσα. Το 1348 ο Charles IV ίδρυσε στην Πράγα το πρώτο πανεπιστήμιο στην κεντρική Ευρώπη. Το 1576 ιδρύθηκε το πανεπιστήμιο Palacký σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν την επιρροή των Προτεσταντών που έλεγχαν το πρώτο πανεπιστήμιο, και οι οποίοι αποτελούσαν περίπου το 90% του πληθυσμού. Η επέκταση της εκπαίδευσης ήρθε μόλις μετά το 1918 όταν ιδρύθηκε η Τσεχοσλοβακία. Τότε θεμελιώθηκε και το πανεπιστήμιο που εργάζομαι, το Masaryk, το δεύτερο μεγαλύτερο της χώρας.

Μια σημαντική ιστορική μετάβαση έγινε το 16ο αιώνα όταν κατακτηθήκαμε από τη Μοναρχία των Αψβούργων που ήρθαν από την περιοχή της Αυστρίας. Οι Αψβούργων ήταν καθολικοί ενώ οι ντόπιοι ήταν προτεστάντες ή ευαγγελιστές. Ανάμεσα τους ξέσπασε ο τριακονταετής πόλεμος (1618-1648) με την εμπλοκή και του σουηδικού στρατού που έκλεψε πολλά μνημεία του πολιτισμού μας. Οι Αψβούργοι εκτέλεσαν τη βασιλική διοίκηση της χώρας στην πλατεία της Πράγας, εκεί σήμερα υπάρχει ένα μνημείο με 27 σταυρούς. Αυτοί πίεσαν τον λαό και το τσέχικο πνεύμα καταπονήθηκε, από την άλλη η αυτοκράτειρα των Αψβούργων, η Μαρία Τερέζα της Αυστρίας (1740-1788), πέρασε ένα νόμο που κάθε παιδί ηλικίας μεταξύ 6-12 υποχρεούται να παρακολουθήσει το σχολείο.

Ακολούθησαν διακόσια δύσκολα χρόνια ως την Αυστρο-ουγγρική αυτοκρατορία που διαλύθηκε τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Το 19ο αιώνα υπήρξε μια μετακίνηση των ανθρώπων του πνεύματος, γερμανοποιηθήκαμε αρκετά, μετά έγινε μια προσπάθεια για τη συγγραφή των βιβλίων στην τσέχικη γλώσσα. Ήταν μια ανάταση του Τσέχικου έθνους. Το 1918, με τη διακήρυξη της Εθνικής Επιτροπής υπό την προεδρία του Thomas Mazaric ιδρύθηκε η δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας. Από την αρχή υπήρχαν αντιθέσεις ανάμεσα στους Βοημούς και τους Σλοβάκους και η κατάρρευση του Σοβιέτ άνοιξε το δρόμο για δυο ανεξάρτητα κράτη.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κυβέρνησε το κομμουνιστικό κόμμα μέχρι το 1991. Το Σοβιέτ συνεργάστηκε με τους Τσέχους κομμουνιστές, όμως το 1968, Σοβιετικοί-Ρώσοι εισέβαλαν στη χώρα μου και έγινε η γνωστή Άνοιξη της Πράγας. Η εξέγερση έγινε γιατί μέσα στο τσέχικο κομμουνιστικό κόμμα υπήρχε μια ανανεωτική πτέρυγα, ο πατέρας μου ανήκε σε αυτήν, ήταν πολύ δημοκρατικοί για τα χρόνια τους και δεν ήθελαν να εξαρτούνται από το Σοβιέτ. Με ηγέτη τον Alexander Dubcek ζήτησαν ένα «σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο». Οι Ρώσοι δεν ήξεραν τι να κάνουν και κατέπνιξαν την εξέγερση με την εισβολή των τανκς. Οι Τσέχοι έμειναν ανήμποροι να κάνουν οτιδήποτε, απλά κοίταζαν. Πάνω από μισό εκατομμύριο κάτοικοι, οι οποίοι αρνήθηκαν να παραιτηθούν των ιδεών τους για ένα σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, έχασαν τις δουλειές τους. Οι προοδευτικοί κομμουνιστές παραιτήθηκαν. Αργότερα είχαμε δημοκρατία με τον Vaclav Havel…

Πώς έγινε η αλλαγή το 1991;

Σε σύγκριση με άλλες κομμουνιστικές χώρες, όπως ήταν η Ρουμανία, είχαμε μια ειρηνική αλλαγή για αυτό ονομάστηκε και «βελούδινη επανάσταση». Υπήρχαν πολλοί προοδευτικοί άνθρωποι καλλιτέχνες, επιστήμονες που προετοίμαζαν την αλλαγή με επαναστατικές διακηρύξεις αν και η αστυνομία τους κυνηγούσε. Θυμάμαι το 1988 είχαμε έντονα οικονομικά προβλήματα, τα εργοστάσια μας δεν δούλευαν σωστά και πολλά βασικά προϊόντα εξαφανίστηκαν από τα μαγαζιά (με θυμό). Ήταν αληθινά μια δύσκολη κατάσταση, στην Πολωνία είχε συμβεί το ίδιο. Στις 17 Νοεμβρίου 1989, κατά την 50η επέτειο για το κλείσιμο των σχολείων μας από τους ναζί, οι φοιτητές βρήκαν την ευκαιρία να διαμαρτυρηθούν, φώναζαν ανοιχτά πλέον «κομμουνιστές φύγετε». Οι αστυνομικοί τους χτύπησαν. Όταν ο λαός είδε τους ξυλοδαρμούς εξεγέρθηκε, έγινε γενική απεργία. Οι Ρώσοι με Γενικό Γραμματέα το Μιχαήλ Γκορμπατσόφ που είχε ανακοινώσει οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις με την «Περεστρόικα»/αναδιάρθρωση – δεν επενέβησαν αυτή τη φορά.

(Ταξίδι στη Τσεχία, Βίντεο και Φωτογραφίες διάρκειας 8’ λεπτών): “1996 τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση των Σοβιετικών”, “Δέκα Χρόνια μετά…”, Η Γέφυρα του Καρόλου, Πλατεία Παλιάς Πόλης, Ένα Αστρονομικό Ρολόι 600 ετών, Καθεδρικός Ναός Αγίου Βίτου, Wenceslas η Πλατεία του 1968 και της Βελούδινης Επανάστασης του 1989

Από τότε τι άλλαξε;

Οι άνθρωποι στα χρόνια του κομμουνισμού υποφέραμε γιατί δεν μπορούσαμε να ταξιδέψουμε. Μπορούσαμε να πάμε μόνο στη Γιουγκοσλαβία με πολλές διατυπώσεις, βίζα και αρκετά χρήματα στην τράπεζα. Δεν υπήρχαν αληθινές εκλογές, υπήρχε ένα πολιτικό κόμμα το οποίο λειτουργούσε με την κομματική προεπιλογή. Σήμερα έχουμε πολιτικά κόμματα. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημαείναι η ελευθέρια του λόγου. Τότε δεν μπορούσαμε να μιλάμε ανοιχτά γιατί μετά δεν γινόσουν δεκτός στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στα εργοστάσια. Υπήρχαν οι μηχανισμοί του κόμματος που σε σταματούσαν. Οι άνθρωποι για να έχουν καριέρα έπρεπε αναγκαστικά να είναι μέλη του κόμματος. Επειδή ο πατέρας μου είχε πάρει μέρος στην Άνοιξη της Πράγας, όταν ήθελα να μπω στο πανεπιστήμιο στα χαρτιά μου αυτό ήταν ένα μελανό σημείο. Θα μπορούσα να μην είχα σπουδάσει, χρειάστηκε σχεδόν ο πατέρας μου να υπογράψει κάτι γι’ αυτό. Στην οικονομία δεν υπήρχε ανεργία γιατί είχαμε «τεχνητή εργασία», δηλαδή οι άνθρωποι είχαν δουλειά αλλά μπορεί και να μην παρήγαγαν τίποτα αναγκαίο. Σήμερα υπάρχει ανεργία. Οι άνθρωποι τότε δεν είχαν πολλά χρήματα αλλά μπορούσαν να επιβιώσουν. Σήμερα για κάποιους τα πράγματα είναι δυσκολότερα. Τότε δεν υπήρχαν πορνεία, τουλάχιστον επίσημα, σήμερα είναι διαφορετικά. Τα προβλήματα είναι οξυμένα για τους ανθρώπους μετά τα πενήντα. Πολλοί από αυτούς δεν έχουν σπουδές, δυσκολεύονται να αρχίσουν από την αρχή. Τότε δεν είχαμε ιδιωτικά σχολεία ή επιχειρήσεις. Η ιδιωτικοποίηση άρχισε το 1991 όταν η κυβέρνηση πούλησε τα διαμερίσματα, τις μετοχές και τα εργοστάσια στους πολίτες.

Πώς ήταν η εκπαίδευση τότε και σήμερα;

Η μεγάλη αλλαγή δεν έγινε στη δομή του εκπαιδευτικού μας συστήματος αλλά στις αρχές του. Και σήμερα διατηρούμε την προσχολική εκπαίδευση/Matereska skola (3-6 ετών), την πρωτοβάθμια/Zakladni skola (6-15 ετών) και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση/Gymnazium (15-19 ετών).Όμως οι αρχές του εκπαιδευτικού πλαισίου περιλαμβάνουν ένα νέο σχεδιασμό, την απόκτηση βασικών ικανοτήτων σε σχέση με την εφαρμογή της γνώσης, τηδια βίου μάθηση, τη στήριξη της εκπαιδευτικής αυτονομίας των σχολείωνστη δομή, την οργάνωση και τη διοίκηση.Τολμούμε την ενσωμάτωση των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο κοινό σχολείο κάτι που δεν συνέβαινε. Μια άλλη μεγάλη αλλαγή είναι η εκμάθηση των ξένων γλωσσών. Τότε μαθαίναμε μόνο ρώσικα, σήμερα μπορούμε να διαλέξουμε όποια γλώσσα θέλουμε και να ταξιδέψουμε ελεύθεραπαντού στην Ευρώπη. Δεν είναι φανταστικό αυτό;

Μεγάλωσα μέσα σε αυτές τις αλλαγές. Έτσι δεν μπορώ να διακρίνω ακριβώς τα πράγματα. Όμως όταν ταξιδεύω σε άλλες χώρες βλέπω μια διαφορά που έχω από τους άλλους. Δεν μάθαμε να σκεφτόμαστε, να κρίνουμε, μάθαμε μόνο να ακούμε! Αν και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο, δυσκολεύομαι εκφράσω τις απόψεις μου, γιατί ως παιδί δεν έμαθα να έχω κριτική σκέψη.Στην οικογένεια εκείνα τα χρόνια υπήρχε η αντίληψη, «εσύ να ακούς». Έπρεπε να απομνημονεύουμε στο σχολείο, σε ένα ανελεύθερο περιβάλλον και για την προστασία μας το ίδιο ανελεύθερο ήταν και το σπίτι μας. Έπρεπε να ακούμε και να απομνημονεύουμε. Έπρεπε να λέμε τα πράγματα όπως ήταν όχι όπως θα μπορούσαν να είναι για μας! Σήμερα μαθαίνουμε για όλον τον κόσμο, τότε η ιστορία μας αφορούσε «τις επιτυχίες του Σοβιέτ».

Μπορούσες ως μαθήτρια να διαφωνήσεις στο σχολείο;

Αληθινά δεν μπορούσαμε καθόλου! Οι γονείς μας μας έλεγαν, «για όνομα του θεού, ποτέ μην λέτε τίποτα για τον κομμουνισμό στο σχολείο». Απαγορεύονταν ακόμη και τα αστεία για τον κομουνισμό. Στη μάθηση είναι σημαντικό όχι μόνο το περιεχόμενο των πληροφοριών όσο και η ίδια η διαδικασία της εκπαίδευσης. Υπάρχει μια πληθώρα πληροφοριών στο διαδίκτυο, αλλά χρειάζεται να μάθουμε να ερευνούμε, να αξιολογούμε, να κρίνουμε. Παραδοσιακά στην επίσημη εκπαίδευση δεν υπάρχει αρκετός χώρος για την ανάπτυξη ενός κριτικού πνεύματος. Επικεντρωνόμαστε στο τι να μάθουμε αλλά ελάχιστα για το πώς και γιατί. Συχνά δεν ξέρουμε με ποιο τρόπο να χρησιμοποιήσουμε τις πληροφορίες.Οι νέοι εκπαιδευτικοί δε θέλουν να διδάξουν γιατί δεν έχουν καλούς μισθούς.

Μίλησε μας για την έρευνά σου.

Ένα μέρος της έρευνάς μου αφορά την ενσωμάτωση των παιδιών με μειωμένη όραση μέσα στα «κανονικά» σχολεία και το άλλο μέρος της έρευνας μου αφορά τα εκπαιδευτικά συστήματα της Τσεχίας και της Φιλανδίας. Δεν θα ήθελα να μιλήσω για την σύγκριση των εκπαιδευτικών συστημάτων γιατί η έρευνα είναι υπό εξέλιξη. Όμως για την ενσωμάτωση των παιδιών με μειωμένη όραση αυτή είναι επιθυμητή από όλους αν και η οικονομική προετοιμασία του εγχειρήματος έχει μείνει πίσω. Οι εκπαιδευτικοί είναι ευχαριστημένοι να δουν όλους τους μαθητές στην τάξη τους, αλλά και αυτοί χρειάζονται εκπαίδευση.

Θα ήθελες να πεις λίγες λέξεις για τους Έλληνες αναγνώστες;

Μπορείτε να έρθετε στην Τσεχία! Η Ευρώπη είχε χωριστεί στα δυο και αυτό είναι ακόμη ορατό όταν ταξιδεύουμε στη δυτική και στην ανατολική Ευρώπη. Χρειάζεται αρκετή δουλειά για να προχωρήσουμε. Σήμερα με τη διεύρυνση είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συναντιόμαστε με τους Έλληνες. Υπάρχει η τάση να μορφώσουμε «όμοιους πολίτες», ελπίζω ότι κάθε χώρα θα διατηρήσει τη δική της εκπαίδευση με την ιστορία και τον πολιτισμό της. Αλλιώς τα πράγματα θα είναι επικίνδυνα και βαρετά. Εμείς οι Τσέχοι είμαστε τα παιδιά του Μοραβού παιδαγωγού και ουμανιστή Ιωάννη Άμος Κομένιους (1592-1670) που μετανάστευσε ως προτεστάντης λόγω προβλημάτων με τη ρωμαιοκαθολικήθρησκεία. Είμαστε τα πνευματικάπαιδιά του Κάφκα, του Κούντερα και τόσων άλλων πνευματικών δημιουργών, σκεφτείτε ναήμασταν όλοι όμοιοι άνθρωποι!

112. Ταξίδι στη Σλοβακία, ηενοχή στο παιχνίδι των λέξεων!

Μπορεί κανείς μεγαλώνοντας να δει έξω από αυτά που έμαθε, έξω από αυτά που πιστεύει, έξω από αυτό που είναι;Κάθε λέξη χαρακτηρίζεται ως «καλή» ή «κακή», ακόμη και τα «ανυποψίαστα αγριόχορτα», ακόμη και το «αθώο σκοτάδι». Τόσο που στο τέλος ο Γάλλος ψυχαναλυτής και συγγραφέας Ζακ Λακάν να μας πει «η συνήθεια της γλώσσας μας μπερδεύει και ποτέ δεν θα μπορέσουμε να βγούμε απ’ αυτή». Λέξεις.«Μαύρο»,«Άσπρο», «Κινέζος», «Γάλλος», «Άγγλος», «Αμερικάνος», «Έλληνας», «Κύπριος» κτλ. Αλήθεια ποιες σκέψειςκάνουμε με καθεμία απ’ αυτές τις λέξεις; Ιανουάριος,-20 °C στη Μπρατισλάβα στις όχθες του Δούναβη, 30 εκπαιδευτικοί από 15 Ευρωπαϊκές χώρεςνα προσπαθούμε να κατανοήσουμε την κατασκευή των στερεότυπωνπου οδήγησαν στο Ολοκαύτωμα, στο σεμινάριο«Teaching and remembering about the Holocaust» που διοργάνωσαν το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ίδρυμα Yad Vashem.

(Ταξίδι στη Σλοβακία, Βίντεο και Φωτογραφίες διάρκειας 4’ λεπτών): “Χειμώνα στην Μπρατισλάβα με -20 °C”, Το Κάστρο, Η Παλιά πόλη, Καθεδρικός του Αγίου Μαρτίνου, Σεμινάριο για το Ολοκαύτωμα: Η κατασκευή της Εικόνας, Στερεότυπα, Προπαγάνδα, Ο όλεθρος (20 έως 23 Ιανουαρίου 2006 στη Μπρατισλάβα, Σεμινάριο «Teaching and remembering about the Holocaust», συμμετοχή 30 εκπαιδευτικοί από 15 Ευρωπαϊκές χώρες, Οργάνωση Συμβούλιο της Ευρώπης & Ίδρυμα Yad Vashem)

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα γνώμης της «ADL Global 100 Index» η χώρα μαςκαταγράφει«πρωτιά» στον αντισημιτισμό στη Δυτική Ευρώπη. Το 69% ενστερνίζονται στερεότυπα για τους «Εβραίους», μεταξύ 100 χωρών η Ελλάδα καταλαμβάνει την 17η θέση, η μόνη μη μουσουλμανική χώρα μπροστά από το Ιράν που είναι στην 21η θέση.Το θέμα δεν είναι οι Εβραίοι. Το θέμα είναι όταν οι κυρίαρχες ομάδες και κουλτούρες κατασκευάζουν στερεότυπα τα οποία στη συνέχεια με απόλυτες πρακτικές τοποθετούν με υποτιμητικό και καταπιεστικό τρόπο πάνω σε άλλες κοινωνικές ομάδες και κουλτούρες. Μάρτυρας όλων μας ο Δούναβης που διασχίζει εκατοντάδες πονεμένες ευρωπαϊκές πόλεις και τέσσερις πρωτεύουσες τη Βιέννη, τη Μπρατισλάβα, τη Βουδαπέστη και το Βελιγράδι.

113. Ταξίδι στην Ουγγαρία, τα οθωμανικά λουτρά ακόμη λειτουργούν!

Κατοικημένη από Ιλλυριούς, Κέλτες, Ρωμαίους, Γότθους, Ούννους, Λογγοβαρδούς και Αβαρούς. Η χώρα πρωτοεμφανίζεται ως ανεξάρτητο Βασίλειο το 1001. Η καταγωγή των Ούγγρων πηγάζει από τις επτά φυλές των Μαγυάρων που ήρθαν στη κεντρική Ευρώπη από τα Ουράλια,ενώθηκαν, εκχριστιανίστηκαν και εγκαταστάθηκαν. Όταν φτάσαμε στην πρωτεύουσα Βουδαπέστη τα οθωμανικά λουτρά λειτουργούσαν ακόμη στις όχθες του Δούναβη, οι Οθωμανοί είχαν παραμείνει εδώ για 160 χρόνια. Η Βουδαπέστη γεννήθηκε το 1873 με τη συγχώνευση της πόλης Βούδα (Buda) από τη μια μεριά του ποταμού και της πόλης Πέστη (Pest) από την άλλη.Η κατάσταση των ουγγρικών πληθυσμών που βρίσκονταν εκτός των νέων συνόρων χρησιμοποιήθηκε ως κίνητρο για την εφαρμογή εκ μέρους της Ουγγαρίας μιας ρητά αλυτρωτικής πολιτικής που αποτελεί και εξήγηση για την συμμαχία της χώρας με την ναζιστική Γερμανία στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

(Ταξίδι στην Ουγγαρία, Βίντεο και Φωτογραφίες διάρκειας 6’ λεπτών): Λίμνη Μπάλατον, Βουδαπέστη, Το Κάστρο της Βούδας, Το κτίριο του Κοινοβουλίου, Βασιλική του Αγίου Στεφάνου, Χοροί της Ουγγαρίας από παιδιά

Η μείωση του πληθυσμού της Ουγγαρίας από το 1981 είναι ένα σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα που συνδέεταικαι με τις μεταναστευτικέςτάσεις του ουγγρικού πληθυσμού στηνΚεντρική Ευρώπη. Χαρακτηριστικό είναι «το ανέκδοτο του θείου Cohen»που μιλάει για τη ζωή του:«Γεννήθηκα μέσα στη μοναρχία, πήγα σχολείο στην Τσεχοσλοβακία, παντρεύτηκα στην Ουγγαρία, εργάστηκα στη Σοβιετική Ένωση, και είμαι ένας Ουκρανός πολίτης». Ένας ακροατής παρατήρησε, «Είστε πολυταξιδεμένος!»Και εκείνος απάντησε: «Καθόλου, δεν έφυγα πότε από την πατρίδα μου». Περίπου τρία εκατομμύρια Ούγγροι ζουν στις γειτονικές χώρες, η γεωγραφική θέση της χώρας είναι το κλειδί αυτών των μετακινήσεων. Πριν από το 1990 η διδασκαλία της ρωσικής γλώσσας ήταν υποχρεωτική.Σήμερα στην εκπαίδευση η επίσημη γλώσσα διδασκαλίας είναι η ουγγρική.Οι μαθητές επιλέγουν μια ή και δυο γλώσσες συνήθως την αγγλική, τη γερμανική ή/και τη γαλλική.

114. Ταξίδι στη Σλοβενία, το τέλος της γιουγκοσλαβικής «αδελφότητας και ενότητας»!

Το 1980 ο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο πεθαίνει. Είναι η αρχή του τέλους της ενοποιητικής γιουγκοσλαβικής πολιτικής «αδελφότητα και ενότητα» που επινοήθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας κατά τη διάρκεια του γιουγκοσλαβικού απελευθερωτικού πολέμου (1941-1945) ενάντια στις δυνάμεις κατοχής που προσπάθησαν συστηματικά να υποκινήσουν το μίσος μεταξύ των πολλών εθνικών, εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων στην περιοχή της Γιουγκοσλαβίας. Μετά τον πόλεμο το σύνθημα έγινεη επίσημη πολιτική των σχέσεων μεταξύ των εθνοτήτων της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας όπως προκύπτει από τους ομοσπονδιακά συντάγματα του 1963 και του 1974. Αυτή η πολιτική προέβλεπε ότι τα έθνη της Γιουγκοσλαβίας (Σέρβοι, Κροάτες, Μουσουλμάνοι, Σκοπιανοί, Σλοβένοι, Μαυροβούνιοι) και των εθνικών μειονοτήτων (Αλβανοί, Ούγγροι, Ρουμάνοι, Βούλγαροι, Εβραίοι, Ιταλοί κ.ά.) είναι ίσες ομάδες που συνυπάρχουν ειρηνικά μέσα στην ομοσπονδία με την προώθηση των κοινών συμφερόντων και ομοιοτήτων ώστε να ξεπεραστούν οι εθνικές συγκρούσειςκαι το μίσος.

(Ταξίδι στη Σλοβενία, Βίντεο και Φωτογραφίες διάρκειας 5’ λεπτών): “Πολιτιστικό k’ γεωγραφικό σταυροδρόμι νερού”, Το Φαράγγι Vintgar, Λιουμπλιάνα: Σλαβικές, Γερμανικές, Ρομανικές & Φινοουγγρικές γλωσσικές πολιτιστικές ομάδες…, Σπήλαια Postojna

Καθόλη τη διάρκεια της Γιουγκοσλαβίας πολλά σχολεία, εργοστάσια και δημόσιοι χώροι, αθλητικές ομάδες, γέφυρες χρησιμοποίησαν την ονομασία «Αδελφότητα και ενότητα», όπως ήταν ο αυτοκινητόδρομος ταχείας κυκλοφορίας Λιουμπλιάνα – Ζάγκρεμπ – Βελιγράδι – Σκόπια. Μετο θάνατο του Τίτο εντατικοποιήθηκαν οι διεργασίες για την εθνική απόσχιση και την ανακήρυξη της ανεξαρτησίαςτης Σλοβενίας, η οποία ανακοινώθηκε στις 25 Ιουνίου 1991. Δύο ημέρες μετά ο Γιουγκοσλαβικός Λαϊκός Στρατός απέστειλε τις δυνάμεις του για να αποτρέψει την εγκαθίδρυση του νέου κράτους, γεγονός που οδήγησε στο σύντομο «Πόλεμο των Δέκα Ημερών». Αμέσως με τη Συμφωνία του Μπριούνιοι στρατιώτες του Γιουγκοσλαβικού Στρατού εγκατέλειψαν τη Σλοβενία.Με συνοπτικές διαδικασίες η Σλοβενία γίνεται η πρώτη ανεξάρτητη-κυρίαρχη δημοκρατία της πρώην Γιουγκοσλαβίας.Δυστυχώς δε συνέβη το ίδιο στα υπόλοιπα μέλη της Ομοσπονδίας, η γη γέμισε από νεκροταφεία όπως θα δούμε στην επόμενη δημοσίευση.