ΣΕΙΡΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ: 24-27. Ταξίδι στην Κούβα, στη Δομινικανή Δημοκρατία, στην Αϊτή και στο Τρινιδάδ-Τομπάγκο

του Δρ Δημητρίου Κουτάντου – Εκπαιδευτικού, Διδάκτορα Ειδικής Αγωγής

Το Ταξίδι στην Καραϊβική αρχίζει με δύο συνεντεύξεις Κουβανών συναδέλφων, της Anna Maria και του Luis Ventura, με ένα ιδιαίτερο εκπαιδευτικό ηχόχρωμα. Οι λέξεις τους αποκαλύπτουν μια διαφορετική οπτική, καλοί μνήμονες της πρόσφατης ιστορίας τους, με πολυπολιτισμικές επιρροές και πάντα ένα μετέωρο βήμα προς τα εμπρός. Η επίσκεψη στο νησί Ισπανιόλα και τις δύο χώρες του, τη Δομινικανή Δημοκρατία και την Αϊτή, ήταν συγκλονιστική. Στη Δομινικανή Δημοκρατία περπάτησα πάνω στα βήματα του Χριστόφορου Κολόμβου, του αρχηγού των Taino (Cacique) Enriquillo και είδα τα Προ-Κολομβιανά εικονογράμματα και βραχογραφίες στα σπήλαια. Στην Αϊτή συγκλονίστηκα όχι από τη φτώχεια αλλά από την αγριότητα της εξαθλίωσης? υπήρχε όμως και η ελπίδα στο τραγούδι ενός παιδιού στο St. Joseph’s, εκπαιδευτικό ίδρυμα για τα παιδιά του δρόμου. Το Ταξίδι στην καραϊβική ολοκληρώνεται στο Τρινιδάδ-Τομπάγκο και την απρόσμενη συνάντηση με τις αγιογραφίες της Ορθόδοξης Αιθιοπικής Εκκλησίας.

24. ΤΑΞΙΔΙ στην Κούβα, το νησί του Ernesto Che Guevara και του Fidel Castro!

Γράμμα του Τσε Γκουεβάρα προς το Φιντέλ Κάστρο, 1 Απριλίου 1965
«Αυτή τη στιγμή θυμάμαι πολλά πράγματα, όταν σε συνάντησα στο σπίτι της Maria Antonia, όταν μου είπες να έρθω μαζί σου, όλες τις εντάσεις της προετοιμασίας. Μια μέρα μας ρώτησαν ποιον να ειδοποιήσουν στην περίπτωση του θανάτου μας, και αυτή η πιθανότητα μας συγκλόνισε. Αργότερα ξέραμε ότι σε μια επανάσταση κερδίζεις ή πεθαίνεις (αν είναι αληθινή)… Παραιτούμαι επίσημα από τις θέσεις μου στην Ηγεσία του κόμματος, ως Υπουργός, Διοικητής και της Κουβανέζικης υπηκοότητάς μου… Συνεχίζω σε νέα μέτωπα μαχών με την πίστη που μου δίδαξες, το επαναστατικό πνεύμα, την ικανοποίηση του ιερότερος καθήκοντος: να μάχομαι εναντίον του ιμπεριαλισμού οπουδήποτε. Αν η τελευταία μου ώρα με βρει κάτω από άλλους ουρανούς, η τελευταία μου σκέψη θα είναι αυτοί οι άνθρωποι και ιδιαίτερα εσύ… Δε λυπάμαι ότι δεν αφήνω τίποτα στη γυναίκα μου και τα παιδιά μου. Χαίρομαι γι’ αυτό, δε ζητάω τίποτα για αυτούς, καθώς το κράτος θα τους παρέχει αρκετά για να ζήσουν και να έχουν εκπαίδευση» [Δυο χρόνια μετά δολοφονήθηκε προετοιμάζοντας μία νέα επανάσταση στη Βολιβία].

Συνέντευξη με την Anna Maria Garcia Cabezas, υποψήφια Διδάκτωρ

Μπορείς να μας μιλήσεις για την πατρίδα σου και τους ανθρώπους της;

Όταν την ανακάλυψε ο Χριστόφορος Κολόμβος αναφώνησε, «αυτό είναι το πιο όμορφο μέρος που έχει δει ανθρώπινο μάτι»! Σήμερα είμαστε ένα μωσαϊκό από φυλές, χρώματα, μουσικές, έντεκα εκατομμύρια άνθρωποι φιλόξενοι και φιλικοί. Όταν ρωτάς στο δρόμο για μια διεύθυνση σε συνοδεύουν μέχρι εκεί. Ο Fidel Castro είναι 49 χρόνια ο Πρόεδρος των Υπουργών και των 600 μελών του Κοινοβουλίου που εκλέγονται κάθε 5 χρόνια [Η συνέντευξη έγινε όταν ο Κάστρο ήταν ακόμη Πρόεδρος]. Δικαίωμα ψήφου έχουμε από 16 ετών Οι εκλογές μας είναι ελεύθερες, με συμμετοχή 99%, ενώ στην Αγγλία ψηφίζει μόνο το 25-30%, όσοι εξυπηρετούνται από το σύστημα. Πριν από την επανάσταση υποφέραμε από το δικτάτορα Hose Batista. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα ο Fidel φυλακίστηκε αλλά μάντεψε σωστά στο βιβλίο του: «Η Ιστορία θα με ελευθερώσει». Το 1957 συναντά στο Μεξικό τον Che Guevara και οργανώνουν την απόβαση 80 επαναστατών στην Κούβα. Τον Ιανουάριο του 1959 μπήκαν στην Αβάνα και οι Κουβανέζοι γιόρταζαν μαζί τους.

Είστε τόσο κοντά στην καρδιά του καπιταλισμού, πώς επηρεαστήκατε από το Σοβιέτ;

Είμαστε μόλις 145 χιλιόμετρα απόσταση από τις Η.Π.Α το Μαϊάμι. Όμως από το 1902, έτος ανεξαρτησίας της Κούβας, οι Αμερικανοί με πραξικοπήματα και ελεγχόμενες κυβερνήσεις εξυπηρετούσαν τα δικά τους συμφέροντα στο νησί μας. Μετά την επανάσταση του 1959 έγινε εθνικοποίηση των επιχειρήσεων και μοίρασμα της γης. Αυτό δεν άρεσε στα αμερικανικά συμφέροντα και μας έκαναν οικονομικό εμπάργκο. Αυτή η απομόνωση μας έστρεψε προς το Σοβιέτ όταν οι Ρώσοι είπαν, «τώρα θα αγοράζουμε εμείς τη ζάχαρή σας».

Η κατάρρευση του Σοβιέτ επηρέασε την Κούβα;

Ήταν κάτι απαίσιο, απαίσιο. Όταν η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, η Κούβα έμεινε χωρίς αγορά, βιομηχανία, πετρέλαιο, ηλεκτρισμό, φαγητό και μεταφορικά μέσα. Αγοράσαμε ένα εκατομμύριο ποδήλατα από τους Κινέζους και έβλεπες στους δρόμους μόνο ανθρώπους και ποδήλατα. Εγώ έκανα καθημερινά 18 χιλιόμετρα από το σπίτι μου στη δουλειά μου. Όμως από το 1994 χτίστηκαν ξενοδοχεία και άρχισε το εμπόριο με τον Καναδά, τη Βραζιλία και τις Ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης διατηρούμε σχέσεις και με τις Η.Π.Α., οι περισσότεροι τουρίστες είναι Αμερικανοί. Επειδή δεν μπορούν να έρθουν απευθείας στην Κούβα γιατί θα σφραγιστεί το διαβατήριο τους, έρχονται μέσω άλλων χωρών όπως είναι το Μεξικό.

«Ταξίδι στην Κούβα», Βίντεο διάρκειας 40’ λεπτών): Αβάνα (Havana), “Πολυπολιτισμική και Στάσιμη”, “Μουσική και Μουσικοί της Κούβας”, Σαντιάγο της Κούβας, Trinidad-Μύλοι της Ζάχαρης, Οι μαύροι σκλάβοι, “Το Τρένο του Ατμού”, Viñales «Οι λόφοι Μογκότες», Το όργωμα με τις αγελάδες», Buena Vista Social Club: «El Cuarto De Tula», Carlos Puebla, “Hasta Siempre, Comandante”

Ο λαός στηρίζει ακόμη το Fidel;

Η πλειοψηφία ναι. Οι Κουβανέζοι βλέπουν σήμερα στο Σοβιέτ ότι τα μέλη του κόμματος ζητιανεύουν. Εμείς θέλουμε να διατηρήσουμε ότι έχουμε, το σύστημα της υγείας και της παιδείας. Βέβαια το 1993, ο Fidel κάλεσε το λαό στην «Πλατεία της Επανάστασης», και επέτρεψε την κυκλοφορία του δολαρίου. Υπάρχουν δύο εκατομμύρια Κουβανέζοι στις Η.Π.Α. που στέλνουν δολάρια στους συγγενείς τους. Και οι τουρίστες, πληρώνουν 20 δολάρια το βράδυ για διαμονή (και σε σπίτια) όταν το μηνιαίο μας εισόδημα είναι 15 δολάρια! Αυτές οι συνθήκες δημιούργησαν τους «Κουβανούς με ή χωρίς δολάρια».

Η παγκοσμιοποίηση, οι πολυεθνικές, το διαδίκτυο, η τηλεόραση δεν επηρεάζουν το πολιτικό σας σύστημα;

Η Κούβα δε φοβάται την παγκοσμιοποίηση. Δεν εξαρτόμαστε από κανένα, ούτε είμαστε σε απομόνωση. Βλέπουμε αμερικανικά φιλμ, γαλλικά, ιταλικά, μπορούμε να δούμε το «Ράμπο» αλλά δεν μας αρέσει. Το 75% του πληθυσμού έχει δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Ποιες ήταν οι πρώτες σου εντυπώσεις όταν ταξίδεψες έξω από την Κούβα;

Όταν πήγα στο Sao Paulo για σπουδές σοκαρίστηκα από τα αυτοκίνητα, τα μαγαζιά, την πολυτέλεια που εμείς δε διαθέτουμε. Όμως οι άνθρωποι σε μια μεγαλούπολη ήταν αντικοινωνικοί, αυτό ήταν πραγματικό σοκ! Στη Κούβα όσο περιμένεις στη στάση το λεωφορείο κάνεις καινούργιους φίλους, στο εξωτερικό μου έλειπαν οι άνθρωποι και η θάλασσα. Ξέρεις ποιο είναι το σύμβολο του καπιταλισμού; Η ομπρέλα, γιατί χωράει μόνο ένα άτομο, δεν ενδιαφέρεσαι για το συνάνθρωπο σου. Στο εξωτερικό είδα ανθρώπους να κοιμούνται στους δρόμους, υπάρχει βία… από την άλλη ένας Κουβανός δεν μπορεί να αγοράσει σπίτι και αυτοκίνητο. Γιατί; Γιατί δεν υπάρχουν! Μέχρι το 1993 τα σπίτια δίνονταν στους εργάτες, στις εγκύους και στα άτομα που πλήττονταν από τις φυσικές καταστροφές. Όμως οι επενδύσεις σταμάτησαν και δεν υπάρχουν νέα σπίτια. Όταν παντρευτώ θα πρέπει να μείνω με τη μητέρα μου, αν υπάρχει χώρος. Πολλά νέα ζευγάρια χωρίζουν επειδή δεν έχουν σπίτι να μείνουν. Και τα αυτοκίνητα, υπάρχουν μόνο λίγα ρωσικά του 1959. Αυτό που θέλω να αλλάξει είναι η οικονομία μας.

Μπορείς να μας μιλήσεις για την εκπαίδευση που είχες;

Παρακολούθησα το δημοτικό σχολείο από την ηλικία των πέντε ετών για έξι έτη και μετά έκανα τρία χρόνια στο γυμνάσιο. Συνέχισα με προ-πανεπιστημιακή κατεύθυνση για άλλα τρία χρόνια, αλλιώς φοιτάς σε τεχνικό σχολείο. Η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο γίνεται με το 50% των επιδόσεων μας στις εξετάσεις και το υπόλοιπο 50% με βάση τις γενικές επιδόσεις μας στο σχολείο, ώστε να μην αποκλείεσαι από μια μόνο εξέταση.

Τι θυμάσαι από τα πανεπιστημιακά σου χρόνια;

Θυμάμαι ότι για δύο χρόνια, μια φορά την εβδομάδα, ερχόταν από το στρατό στο πανεπιστήμιο και μας εκπαίδευαν. Υπήρχαν πολλές γυναίκες στον Κουβανέζικο στρατό, σήμερα είναι λιγότερες.

Ποιο είναι το πνεύμα της εκπαίδευσης στην Κούβα;

Η εκπαίδευση στην Κούβα είναι δωρεάν και ποιοτική. Έχουμε φοιτητές ακόμη και από τις Η.Π.Α. που σπουδάζουν στις ιατρικές μας σχολές, αλλά και φτωχούς Αφρικανούς, υπότροφους της Κούβας. Μαθαίνουμε γεωγραφία, ιστορία, μαθηματικά και τώρα σεξουαλική αγωγή. Το 1991 είχαμε έλλειψη υλικών ζωγραφικής και αναζητήσαμε φυσικά υλικά. Προετοιμάζουμε τους μαθητές για τη ζωή μεταφέροντας τους τις κοινωνικές αξίες και την ομαδικότητα, π.χ. στις αθλητικές δραστηριότητες. Θυμάμαι όταν ήμουν 14 ετών στη βιολογία, σε μια σχολική εργασία είχαμε να συλλέξουμε φυτά. Φτιάξαμε ομάδες των πέντε ατόμων στις οποίες συμμετείχαν και οι γονείς μας, μαζευόμασταν τα βράδια στα σπίτια, ήταν πολύ όμορφα.

Πώς γίνεται η επιλογή της εργασίας στη χώρα σου;

Τα πανεπιστήμια ένα μήνα πριν την αποφοίτησή μας, ανακοινώνουν λίστες με τις βαθμολογίες μας και οι εταιρείες ή οι οργανισμοί επιλέγουν τους φοιτητές. Ο φοιτητής πληρώνεται για την πρακτική του, περίπου 220 Cubanos. Η μητέρα μου ως διευθύντρια σε ένα σχολείο κερδίζει 200 Cubanos και ένας γιατρός 600 Cubanos. Τα χρήματα είναι λίγα και ξοδεύονται στο φαγητό και στα ρούχα.

Έχω ακούσει ότι η ειδική αγωγή στην Κούβα έχει ιδιαίτερη φροντίδα.

Η μητέρα μου σπούδασε ειδική αγωγή στη Ρωσία. Το πρωί περνάει σχολικό λεωφορείο και μαζεύει τους μαθητές. Τα παιδιά που δεν μπορούν να πάνε σχολείο έχουν δάσκαλο στο σπίτι. Υπάρχει ειδικευμένο σχολικό προσωπικό, π.χ. για τα παιδιά με σύνδρομο ντάουν. Οι μαθητές με ειδικές ανάγκες προχωρούν ακόμα και στο πανεπιστήμιο. Η κοινωνία μας τους βλέπει πολύ φιλικά. Θυμάμαι μια συμμαθήτρια με ένα χέρι που αποφοιτήσαμε μαζί.
Υπάρχει σεβασμός προς τους εκπαιδευτικούς;
Μεγάλος σεβασμός! Σοκαρίστηκα στο πανεπιστήμιο στο εξωτερικό. Κάποιοι φοιτητές κοιμούνταν στις διαλέξεις. Στην Κούβα και στα πανεπιστήμια όταν οι δάσκαλοι μπαίνουν στις τάξεις ακόμα σηκωνόμαστε από σεβασμό. Συχνά χρειαζόμαστε μόνο μολύβι και χαρτί για να μάθουμε τα σημαντικότερα. Οι ανεπτυγμένες τεχνολογίες δεν «μορφώνουν» ανθρώπους μόνες τους.
Υπάρχουν διαφορές στα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών που σπούδασες;
Εμείς έχουμε πραγματική δωρεάν παιδεία για όλους. Στη δύση υπάρχουν νέοι που θέλουν να σπουδάσουν αλλά δεν έχουν χρήματα. Επίσης οι γονείς μας δεν ανησυχούν σε ποιο σχολείο θα πάνε τα παιδιά τους γιατί όλα τα σχολεία έχουν καλό επίπεδο. Αντίθετα, στην Αγγλία μεταξύ των σχολείων υπάρχει ανταγωνισμός. Για μας δεν αρκεί μόνο η γνώση, αλλά και η κοινωνική ύπαρξη.
Θα ήθελες να πεις λίγα λόγια στους Έλληνες εκπαιδευτικούς;
Δε γνωρίζω την ελληνική εκπαίδευση. Εύχομαι να είστε μακριά από τη βία, να υπάρχει εργασία για τους νέους και εκπαίδευση που μορφώνει τον «άνθρωπο».
[Με το τέλος της υποτροφίας της η Anna Maria έμεινε στο εξωτερικό, σήμερα δεν μπορεί να επιστρέψει στην Κούβα).

Συνέντευξη με τον Luis Ventura Castells Pepa από την Αβάνα
Τι λέτε σε κάποιον που συναντάται για πρώτη φορά στο δρόμο;
Senor (Κύριε), Senora (Κυρία), Companero ή Companera (Σύντροφε/ισσα).
Senor , στην Κούβα υπήρχαν ιθαγενείς πριν από τους ισπανούς άποικους;
Υπήρχαν οι ινδιάνοι Arawak, οι Kanelies, οι Ciboney, οι Guanahatabey και άλλες φυλές. Όμως οι Ισπανοί έψαχναν για χρυσό και τους εξόντωσαν με τη δουλειά στα ορυχεία. Μετά έφεραν μαύρους από την Αφρική, οι πληθυσμοί αναμίχτηκαν μεταξύ τους και σήμερα 50% είμαστε μικτοί πληθυσμοί, 37% λευκοί, 11% μαύροι και κινέζοι. Στην Κούβα έγινε η ανάμιξη της Αμερικής, της Αφρικής, της Ασίας και της Ευρώπης!
Ποια γεγονότα ξεχωρίζεις από τη σύγκρουση σας με τις Η.Π.Α.;
Τον «Κόλπο των χοίρων» (bay of pigs) και το εμπάργκο. Το 1961 οι μυστικές στρατιωτικές επιχειρήσεις της CIA στην Κούβα γνώρισαν μεγάλη ήττα. Με το εμπάργκο ήταν δύσκολα αλλά μετά είχαμε ανάπτυξη, υγεία και παιδεία. Αργότερα με την κατάρρευση του Σοβιέτ βρεθήκαμε ανάμεσα σε δύο εμπάργκο, ένα αμερικάνικο και ένα σοβιετικό. Όμως επιβιώσαμε!
Σήμερα ο λαός της Κούβας υποστηρίζει το Fidel Castro;
Όπως σε άλλες χώρες υπάρχει αντιπολίτευση, αλλά η πλειοψηφία τον στηρίζει.
Οι πρόσφατες πολιτικές αλλαγές επηρέασαν την εκπαίδευσή σας;
Στην αρχή της σοσιαλιστικής επανάστασης υπήρχε η ανάγκη πολλών νέων επαγγελμάτων. Η εισαγωγή στα πανεπιστήμια ήταν εύκολη. Σήμερα οι Κουβανέζοι έχουν ανώτατη εκπαίδευση αλλά η ζήτηση στην αγορά εργασίας μειώθηκε και το πανεπιστήμιο έγινε πιο απαιτητικό.

«Ταξίδι στην Κούβα», Φωτογραφίες διάρκειας 15′ λεπτών): Αβάνα (Havana), Σαντιάγο της Κούβας, Trinidad-Μύλοι της Ζάχαρης, “Το Τρένο του Ατμού”, Vinales, «Οι λόφοι Μογκότες»

Διδάσκετε την επανάσταση της Κούβας στα σχολεία σας;
Βέβαια, διδάσκουμε την ιστορία μας. Διδάσκουμε το καπιταλιστικό και το σοσιαλιστικό σύστημα. Θυμάμαι ένα μάθημα, «Η οικονομία στο καπιταλιστικό και το σοσιαλιστικό σύστημα». Πάντα διδασκόμασταν και διδάσκουμε τις επιτυχίες μας, όπως τη δωρεάν παιδεία, το καλό σύστημα υγείας και την ανεξαρτησία μας από τους Αμερικάνους… Εγώ συνέχισα τις σπουδές μου στην Ουκρανία στο Χάρκοβο από το 1981 έως το 1986 και μετά πήγα για τρία χρόνια στη Βραζιλία.
Σήμερα στο Χάρκοβο υπάρχει το σκήνωμα του Αγίου Αθανάσιου Πατελάρου, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος κατάγεται από το χωριό μου!
Ξέρω αυτό τον ναό τον είχα επισκεφτεί!
Δεν μπορώ να το πιστέψω!… Οι Κουβανέζοι πιστεύουν στο Θεό;
Η καθολική εκκλησία είχε υποστηρίξει τους αμερικάνους και οι επαναστάτες αντέδρασαν. Σήμερα όμως υπάρχουν ιερείς που είναι μέλη του κόμματος. Όμως τα θρησκευτικά δε διδάσκονται σχολείο.
Πώς ήταν η εκπαίδευσή σας στη Ρωσία;
Δύσκολη αλλά σε βάθος. Καλές διαλέξεις και αξιόλογα εργαστήρια. Κανείς από όσους πήγαμε δεν έμεινε γιατί είχαμε συμφωνία όταν τελειώναμε τις σπουδές να επιστρέφαμε στις πατρίδες μας, όμορφα χρόνια. Θυμάμαι ένα καλοκαίρι ήθελα χρήματα και εργάστηκα σε ένα εργοστάσιο στη Σιβηρία. Εκεί ήμασταν φοιτητές από τη Βουλγαρία, την Τσεχία και τη Ρωσία. Δεν ξέραμε τη γλώσσα του διπλανού μας αλλά καταφέρναμε και επικοινωνούσαμε, ήταν όμορφα, κοινωνικά.
Κούβα, Ρωσία, Βραζιλία… Πώς είδες αυτή την καπιταλιστική χώρα;
Υπάρχει εκπαίδευση… επί πληρωμής! Δεν είχα συνηθίσει να πληρώνω για όλα τη στέγη, το φαγητό ακόμα και για μία φωτοτυπία. Για μια απλή πληροφορία στο δρόμο σου ζητούσαν χρήματα, υπήρχε βία, ενώ μια γυναίκα στην Αβάνα κυκλοφορεί χωρίς φόβο το βράδυ. Αν και ζούσα με το φόβο της επίθεσης μου άρεσε η ανάπτυξη εκείνης της χώρας.
Ποια κοινωνία θα διάλεγες;
Ένα συνδυασμό, μια ένωση με τα καλύτερα στοιχεία και από τις δύο κοινωνίες (γέλια)!
Τι θα έλεγες στους Έλληνες;
Θέλω να χαιρετίσω τους Έλληνες φίλους. Η Κούβα επιθυμεί καλές σχέσεις με όλους. Αντιμετωπίζουμε οικονομικά προβλήματα αλλά εξακολουθούμε να βοηθάμε τις φτωχές χώρες. Έχουμε κάποια μαθήματα που σας αφορούν την «Αρχαία Ελλάδα», την «Ιλιάδα». Ο Παπανδρέου που είναι;

25. ΤΑΞΙΔΙ στη Δομινικανή Δημοκρατία, στο πράσινο-μπλε της καραϊβικής θάλασσας

Το όνομα της χώρας προέρχεται από την πρωτεύουσα τον Άγιο Δομίνικο (Santo Domingo) ο οποίος πήρε το όνομά του από το Βαρθολομαίο Κολόμβο το 1498. Η λέξη είναι λατινική, «Dominicus», και σημαίνει «Η Ημέρα του Κυρίου». Η Δομινικανή Δημοκρατία καταλαμβάνει το ένα μέρος από το νησί Ισπανιόλα, το οποίο έχει συνδεθεί με την άφιξη του Χριστόφορου Κολόμβου το 1492, τις συνακόλουθες αποφάσεις που επηρέασαν ολόκληρη την νέα ήπειρο της Αμερικής, την κατάκτηση των Ίνκας, των Αζτέκων, των Μάγια, των Taino? εδώ έζησε ο τελευταίος αρχηγός (Cacique) των Taino ο Enriquillo. Το άλλο μέρος του νησιού καταλαμβάνει η Αϊτή. Η χώρα έχει Προ-Κολομβιανές παραδόσεις όπως αυτές των Taino με πλούσια ευρήματα στα μουσεία και στα σπήλαια με εικονογράμματα και βραχογραφίες, λαϊκές παραδόσεις. Η χώρα υπέφερε από τη βάρβαρη δικτατορία του Trujillo (1930-1961), αλλά επέζησε με μια θάλασσα στα χρώματα της καραϊβικής στις αποχρώσεις του μπλε και του πράσινου και εντυπωσιακά εθνικά πάρκα όπως το «Los Haitises» μέσα στη θάλασσα.

«Ταξίδι στη Δομινικανή Δημοκρατία», Βίντεο και Φωτογραφία διάρκειας 38’ λεπτών):  Βοτανικός Κήπος (Jardin Botanico Santo Domingo), Το Φύτεμα του Ρυζιού (Santiago), Εθνικό Πάρκο Los Haitises, “Mangroves” τα δέντρα μέσα στη θάλασσα, Σπήλαια Taino με εικονογράμματα (pictographs) και βραχογραφίες (petroglyphs), Παραλία Ricon & Νησί Saona, Santo Domingo & Χριστόφορος Κολόμβος, Κοκορομαχίες (Pelea dos Gallos), Εθνικό Μουσείο Προ-Κολομβιανοί Πληθυσμοί Taino

26. ΤΑΞΙΔΙ στην Αϊτή, η Αϊτή μας συγκλόνισε
Το αρχικό όνομα του νησιού Ισπανιόλα ήταν «Ayiti» («η γη με τα ψηλά βουνά») στη γλώσσα των Taino ή των Amerindian. Εμπνευσμένοι από τη Γαλλική Επανάσταση του 1789, τις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για ελεύθερους ανθρώπους πέρα από το χρώμα τους, οι μαύροι σκλάβοι εξεγέρθηκαν για την ελευθερία τους. Η Αϊτή είναι το μόνο σύγχρονο έθνος που γεννήθηκε από μια εξέγερση σκλάβων. Σήμερα είναι η φτωχότερη χώρα της Αμερικής και του Βόρειου Ημισφαίριου. Η αποψίλωση των δασών στο 99% για την παρασκευή κάρβουνου έχει εξασθενίσει το έδαφος που δεν μπορεί να θρέψει.  Όταν πήγα στην Αιτή ζούσα στη Βραζιλία για τρία σχεδόν έτη δίπλα σε μια παραγκούπολη (favela). Ήταν λίγους μήνες πριν από τον καταστροφικό σεισμό του 2010. Μόλις διέσχισα τα σύνορα από τη Δομινικανή Δημοκρατία, αυτή η χώρα άρχισε να με συγκλονίζει, με τα βλέμματα, την ένταση των σωμάτων, τους λιωμένους μόνιμους σωρούς από τα σκουπίδια μέσα στις πόλεις, τις ετοιμόρροπες παράγκες, την έλλειψη ρεύματος στην πρωτεύουσα που έχει το μέγεθος της Αθήνας? δεν ήταν το πρόσωπο της φτώχειας αυτό, ήταν το πρόσωπο της αγριότητας της εξαθλίωσης… όμως στο εκπαιδευτικό ίδρυμα για τα παιδιά του δρόμου, στο οποίο έμενα, όταν άρχισε να παίζει πιάνο και να τραγουδάει ένα παιδί, η καρδιά μου έφτασε μέχρι το κεφάλι μου.

«Ταξίδι στην Αϊτή», Βίντεο και Φωτογραφία, διάρκειας 35’ λεπτών): Από τα σύνορα μέχρι την πρωτεύουσα, Πορτ-ο-Πρενς (Port-au-Prince), “Η Πόλη του Ήλιου” (Cite Soleil ή Sun City), Σφυρήλατη τέχνη με βαρέλια πετρελαίου, Το St. Joseph’s για τα Παιδιά του Δρόμου, “Όταν ένα πρώην παιδί του δρόμου παίζει πιάνο και τραγουδάει”, Στην πόλη Jacmel – St. Joseph’s

27. ΤΑΞΙΔΙ στο Τρινιδάδ-Τομπάγκο 
Για την ονομασία της χώρας υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές από τη λέξη «ierette» ή «yerette» (κολίμπρι, μικρό πουλί) στη γλώσσα Arawak, ή τη λέξη «iere» που απλά σημαίνει νησί. Ο Χριστόφορος Κολόμβος ονόμασε το νησί «La Isla de la Trinidad” (“Το νησί της Αγίας Τριάδας») εκπληρώνοντας ένα τάμα του πριν ξεκινήσει το τρίτο ταξίδι της εξερεύνησής του. Το δεύτερο συνθετικό «Τομπάγκο» σχετίζεται με τις ισπανικές λέξεις για τον καπνό «cabaco», «tavaco». Τα ταξίδια σε αυτές τις χώρες είναι απροσδόκητα. Όπως στη γαλλική Γουιάνα δεν περίμενα να συναντήσω ένα διαστημικό επιστημονικό σταθμό, έτσι και στο Τρινιδάδ-Τομπάγκο δεν περίμενα να συναντήσω τις εκφραστικές αγιογραφίες της ορθόδοξης αιθιοπικής εκκλησίας.

«Ταξίδι στο Τρινιδάδ-Τομπάγκο», Βίντεο & Φωτογραφία διάρκειας 7’ λεπτών): Από το αεροδρόμιο ως την πόλη, Η Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία, Μουσική του Τρινιδάδ, Στο κέντρο της πόλης Port of Spain