Στρατηγική επίλυσης προβλημάτων στα μαθηματικά

Η στρατηγική επίλυσης προβλημάτων “problem solving” παρουσιάστηκε κι έγινε ευρύτερα γνωστή στη διδακτική των μαθηματικών. Θεωρητικά υποστηρίζεται από τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες του Vygotsky Στην Ελλάδα μια πρώτη εφαρμογή είναι η διδασκαλία των φυσικών επιστημών στη  Ε’ και Στ’ τάξη και το νέο βιβλίο της ιστορίας της Στ’ τάξης έχει πολλά στοιχεία

Πρόβλημα θεωρείται μια ερώτηση η οποία σε κινητοποιεί να αναζητήσεις την επίλυση της. Αυτό προϋποθέτει ότι θέλεις ή είσαι υποχρεωμένος να λύσεις το πρόβλημα και δεύτερο ότι θα αναζητήσεις τρόπους επίλυσης. Η μορφή του προβλήματος εξαρτάται από την προϋπάρχουσα γνώση του λύτη.

 Τι είναι η στρατηγική επίλυσης προβλημάτων

Στη στρατηγική επίλυσης προβλημάτων  η προσοχή εστιάζεται στη μέθοδο επίλυσης ενός προβλήματος. Αν θέλαμε να το σχηματοποιήσουμε με μια εξίσωση θα γράφαμε
Μέθοδος + απάντηση = επίλυση
Υπάρχουν τέσσερα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε:
1. Κατανόηση και διερεύνηση του προβλήματος;
2. Επιλογή στρατηγικής
3. Λύση του προβλήματος, σύμφωνα με τη στρατηγική που επιλέξαμε
4. Επαλήθευση του προβλήματος

Η επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής είναι μέρος της επίλυσης ενός προβλήματος. Η βαθύτερη κατανόηση και χρήσης διαφορετικών στρατηγικών επίλυσης προβλημάτων βοηθά να απλοποιούνται, να γίνονται κατανοητά. Βοηθά επίσης τους μαθητές να διευρύνουν τις δεξιότητες τους στην επίλυση προβλημάτων.
Οι πιο απλές δεξιότητες είναι
• Υπόθεση (υποθέτω κι ελέγχω, υποθέτω και βελτιώνω τη στρατηγική μου)
• Δραματοποίηση (χρησιμοποιώντας αντικείμενα)
• Φτιάχνοντας λίστες (συμπληρώνοντας πίνακες)
• Σκέψη (χρησιμοποιώντας δεξιότητες που ήδη έχει αποκτήσει ο μαθητής)
Σίγουρα υπάρχουν πολλές περισσότερες στρατηγικές, οι οποίες αναπτύσσονται με τη επιλύοντας προβλήματα. Η συστηματική προσέγγιση, η καταγραφή δεδομένων, η αναζήτηση μοτίβων αλλά και η αντίστροφη πορεία είναι μερικές από αυτές.

Γιατί είναι ενδιαφέρουσα η στρατηγική επίλυσης προβλήματος
Πέρα από την πιθανή απάντηση ότι είναι μέρος του Α. Π. θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μερικούς ακόμα λόγους:
• Η ανάπτυξη της μαθηματικής γνώσης βασίζεται στην «προϋπάρχουσα» γνώση.
• Είναι ένας ευχάριστος κι ενδιαφέρον τρόπος για να προσεγγίσει κάποιος τα μαθηματικά
• Είναι ένας τρόπος για να μάθει ο μαθητής κατανοώντας βαθύτερα τα μαθηματικά.
• Δημιουργεί θετική στάση των μαθητών στη διδασκαλία των μαθηματικών
• Δημιουργεί μικρούς μαθηματικούς.
• Διδάσκει σκέψη, δημιουργικότητα και προσαρμοστικότητα
• Ενισχύει τη συνεργασία.
• Χρησιμοποιεί τις προϋπάρχουσες μαθηματικές γνώσεις που κατέκτησαν οι μαθητές μέσα από άτυπες μορφές εκπαίδευσης
• Παρόμοια προσέγγιση χρησιμοποιούνται και σε άλλα γνωστικά αντικείμενα.

Η ενσωμάτωση της στρατηγικής επίλυσης προβλημάτων στα μαθηματικά απαιτεί:
Δομή μαθήματος
Συνήθως η δομή είναι η παρουσίαση του προβλήματος, εργασία σε ομάδες και ανακοίνωση
Ο ρόλος του δασκάλου
Ο ρόλος του δασκάλου απαιτεί να χρησιμοποιηθούν ερωτήσεις με συγκεκριμένο «ύφος» και περιεχόμενο, κατά τη διάρκεια των διαφορετικών σταδίων του μαθήματος
Το Αναλυτικό Πρόγραμμα.
Αφήνει ψήγματα εισαγωγής των προβλημάτων στην μαθηματική εκπαίδευση. Η αξιοποίησή τους έγκειται στη ομάδα συγγραφής του βιβλίου αλλά και στα περιθώρια που παρέχει το ΑΠ