Διδασκαλία της Πληροφορικής στα Δημοτικά Σχολεία

Το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε πρόσφατα, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία διαβούλευση με την Εκπαιδευτική κοινότητα, ότι 800 12/θέσια δημοτικά σχολεία πρόκειται να λειτουργήσουν με ενιαίο αναμορφωμένο αναλυτικό πρόγραμμα. Στη διευκρινιστική εγκύκλιο που εκδόθηκε 3/6/2010, αναφέρεται σχετικά με τη διδασκαλία της «Πληροφορικής»: .. «ως μεταβατικό στάδιο μπορεί να εισαχθεί η Πληροφορική, ως ξεχωριστό γνωστικό αντικείμενο στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση, προκειμένου να δοθεί η ευχέρεια στους μαθητές να εξοικειωθούν με την επιστήμη των υπολογιστών, που θα τους φανεί χρήσιμη όχι μόνο στις επόμενες εκπαιδευτικές βαθμίδες, αλλά και κατά την πλήρη ένταξή τους αργότερα στην πραγματική ζωή».

Παράλληλα «συστήνονται κλάδοι των ειδικοτήτων Π.Ε.05, Π.Ε.07, Π.Ε.08, Π.Ε.19, Π.Ε.20 και ΠΕ 32 και αντίστοιχος αριθμός οργανικών θέσεων, με κοινή Υπουργική Απόφαση που προωθείται».

Οι εξαγγελίες αυτές μας προκαλούν έκπληξη δεδομένου ότι το μοντέλο ενσωμάτωσης των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας που προωθεί το Υπουργείο Παιδείας φαίνεται να είναι το απομονωμένο ή τεχνοκεντρικό (διδασκαλία πληροφορικής ως αυτόνομου γνωστικού αντικειμένου).

Το συγκεκριμένο μοντέλο ήταν κυρίαρχο στις αντιλήψεις της δεκαετίας του 1980 και εγκαταλείφθηκε ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 εφόσον κρίθηκε ανεπαρκές για να προωθήσει τη μάθηση με χρήση των ΤΠΕ.

Η συγκεκριμένη ενέργεια αντιβαίνει ρητώς στην υπάρχουσα νομοθεσία (ΔΕΠΠΣ Πληροφορικής για το Δημοτικό, Γενικοί στόχοι ΔΕΠΠΣ δημοτικού σχολείου) που ορίζει ότι:

• «Στο δημοτικό η πληροφορική εισάγεται ακολουθώντας το ολιστικό πρότυπο σύμφωνα με το οποίο οι στόχοι της πληροφορικής επιτυγχάνονται και υλοποιούνται με διάχυση στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα» (ΔΕΠΠΣ Πληροφορικής)
• «Απαιτείται η εφαρμογή νέας παιδαγωγικής στρατηγικής και η ανάπτυξη κατάλληλων προγραμμάτων πληροφορικής για την υποστήριξη όλων των γνωστικών αντικειμένων» (ΔΕΠΠΣ, Γενικό μέρος)
• «Τα σύγχρονα εκπαιδευτικά μέσα (λογισμικό, διαδίκτυο), προϊόντα των τεχνολογιών πληροφόρησης, συμβάλλουν υποβοηθητικά και συμπληρωματικά πάντα στην εκπαιδευτική πρακτική και θα πρέπει ν χρησιμοποιούνται με την ανάλογη συχνότητα, χρονική διάρκεια και βαρύτητα. Η ανάδειξη αυτού του ρόλου των σύγχρονων εκπαιδευτικών μέσων επιτυγχάνεται με την προτροπή και καθοδήγηση του εκπαιδευτικού για την αξιοποίηση τους σε κάθε διδακτική ή θεματική ενότητα».

Με τις τελευταίες εξαγγελίες,  το Υπουργείο ανασύρει το τεχνοκεντρικό μοντέλο και φαίνεται να  εγκαταλείπει όλα όσα αναφέρονται στα ΔΕΠΠΣ. Πότε θα μπορέσουν άραγε οι εκπαιδευτικοί να αξιοποιήσουν το εργαστήριο υπολογιστών για την υποβοήθηση και τον εμπλουτισμό της διδασκαλίας τους σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα όταν θα χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για «να εξοικειωθούν με την επιστήμη των υπολογιστών»(!) από την πρώτη κιόλας τάξη του Δημοτικού;

Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται η έλλειψη σχεδιασμού, όσον αφορά την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, και η υιοθέτηση πολιτικών που στοχεύουν όχι στην ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης αλλά στον εντυπωσιασμό της κοινής γνώμης ακολουθώντας αμφιλεγόμενες πρακτικές.

Όσον αφορά τις εξαγγελίες περί «μεταβατικού σχεδίου»,  μια τέτοια τακτική μόνο προσωρινή δεν φαίνεται να είναι αφού δημιουργείται κλάδος για τη διδασκαλία της πληροφορικής στο δημοτικό σχολείο.

Άποψή μας και σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα είναι πως οι ΤΠΕ μπορούν να προσφέρουν προστιθέμενη αξία και να βελτιώσουν τη διαδικασία της μάθησης όταν χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το ολιστικό πρότυπο.  Με τον τρόπο αυτό παράλληλα με την υποστήριξη της διδασκαλίας  επιτυγχάνεται και ο τεχνολογικός αλφαβητισμός για τον οποίο ενδιαφέρεται το Υπουργείο και μάλιστα με φυσικό και αβίαστο τρόπο σύμφωνα με τις αρχές της σύγχρονης παιδαγωγικής επιστήμης.

Προτείνουμε η αξιοποίηση των ΤΠΕ στο δημοτικό σχολείο να γίνει λαμβάνοντας υπόψιν τις γενικές αρχές του ΔΕΠΠΣ, τη σημερινή πραγματικότητα και τα διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα. Η εισαγωγή των ΤΠΕ θα πρέπει να γίνει οριζόντια σε όλο το εύρος του Αναλυτικού Προγράμματος από τους δασκάλους των τάξεων και όχι ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο. Οι εκπαιδευτικοί ειδικότητας πληροφορικής στο Δημοτικό Σχολείο θα μπορούσαν να είναι υπεύθυνοι για τη σωστή λειτουργία του εργαστηρίου πληροφορικής, να έχουν υποστηρικτικό ρόλο για τους εκπαιδευτικούς που θα θελήσουν να αξιοποιήσουν τις ΤΠΕ στη διδασκαλία των μαθημάτων τους, να αναζητούν και να προτείνουν λογισμικά.

Υπενθυμίζουμε πως το e-δίκτυο με παλαιότερη θέση του έχει προτείνει τη δημιουργία Κέντρων Εκπαιδευτικής Υποστήριξης με τη συμμετοχή των Σχολικών Συμβούλων, Υπεύθυνων Καινοτόμων Δράσεων κ.ά. όπου θα μπορούσαν να ενταχθούν και οι εκπαιδευτικοί πληροφορικής οι οποίοι θα στηρίζουν την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Για το Δ.Σ. του e-Δικτύου-ΤΠΕ-Ε