Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Γλώσσας Ειδικής Αγωγής

Του Δημήτρη Κουτάντου, εκπαιδευτικού σε ΚΔΑΥ, koutantosdimitri@hotmail.com

Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Γλώσσας για παιδιά με βαριά νοητική ανεπάρκεια/πολλαπλές ειδικές ανάγκες.

Σύντομη περιγραφή

Η παρούσα εργασία επιμελείται το συστηματικό αναλυτικό πρόγραμμα γλώσσας στον (α) προφορικό λόγο (ακρόαση και ομιλία) και (β) στο γραπτό λόγο (λέξη, γραφή, πρόταση, κείμενο) του Orchard School (Αγγλία), ειδικό σχολείο για μαθητές με βαριά νοητική ανεπάρκεια/πολλαπλές ανάγκες στο οποίο εργάστηκα. Αντίθετα μια εμπειρική προσέγγιση συνοδεύεται από σύγχυση, κόπωση και άχρηστες επαναλήψεις. Στην Αγγλία το Εθνικό Αναλυτικό πρόγραμμα (National Curriculum) προσαρμόζεται από κάθε σχολείο στους δικούς του μαθητές (School curriculum).

Εισαγωγή

Δυο από τις ανεπάρκειες της ειδικής αγωγής στη χώρας μας είναι: (α) η έλλειψη συστηματικής αξιολόγησης των μαθητών με βάση την εμπειρία αλλά και την επιστημονική γνώση, και (β) ολοκληρωμένα παραδείγματα αναλυτικών προγραμμάτων. Σε άλλες εργασίες καταθέσαμε τις απόψεις μας σχετικά με τις διαδικασίες και τα μέσα για την αξιολόγηση μαθητών προβλήματα όρασης, αυτισμό, δυσλεξία. Η παρούσα εργασία επιμελείται το αναλυτικό πρόγραμμα της γλώσσας (προφορικός και γραπτός λόγος) του Orchard School (Αγγλία), ειδικό σχολείο για μαθητές με βαριά νοητική ανεπάρκεια/πολλαπλές ανάγκες, σχολείο στο οποίο εργάστηκα.

Η εμπειρική προσέγγιση στην εκπαίδευση μπορεί εν μέρει να αναδεικνύει θετικά αποτελέσματα, ωστόσο μετά από ένα χρονικό διάστημα δεν είναι άγνωστη η σύγχυση, η κόπωση, οι άχρηστες επαναλήψεις, η απογοήτευση και οι ματαιώσεις που βιώνουν οι εκπαιδευτικοί. Σχεδόν μέχρι σήμερα οι προσπάθειες αναλυτικών προγραμμάτων ειδικής αγωγής ήταν ελλείπεις ή αποσπασματικές όπως ήταν οι αντίστοιχοι Νόμοι και τα Διατάγματα, το Δελτίο Πληροφοριών Ειδικής Αγωγής , οι Δραστηριότητες Μαθησιακής Ετοιμότητας . Ένα σύγχρονο αναλυτικό πρόγραμμα ειδικής αγωγής διαμορφώνεται στα πλαίσια των γενικών Αναλυτικών Προγραμμάτων του Νηπιαγωγείου , του Δημοτικού κτλ., και τώρα του νέου Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Σπουδών και των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων διαφοροποιημένων για κάθε ομάδα μαθητών .

Όμως ακόμη και η ύπαρξη των νέων αναλυτικών προγραμμάτων – στην συγκρότηση των οποίων εργάστηκα ως αξιολογητής για τα αναλυτικά προγράμματα μαθητών με προβλήματα όρασης και νοητική ανεπάρκεια δεν αποτελεί πανάκεια. Είναι σημαντική η παρουσίαση εναλλακτικών αναλυτικών προγραμμάτων ανάλογα με το μαθητικό πληθυσμό επιμέρους γεωγραφικών και πολιτισμικών περιοχών ή και επιμέρους σχολικών μονάδων που θα προσαρμόζουν το ευρύτερο αναλυτικό πρόγραμμα και τα ειδικά αναλυτικά προγράμματα στις ανάγκες των δικών τους μαθητών.

Στην Αγγλία υπάρχει το Εθνικό Αναλυτικό Εκπαιδευτικό πρόγραμμα (National Curriculum) για κάθε μάθημα, π.χ. στη γλώσσα , αλλά και επιμέρους αναλυτικά για τις ομάδες μαθητών με ειδικές ανάγκες, π.χ. για μαθητές με νοητική ανεπάρκεια σε κάθε μάθημα, π.χ. γλώσσα . Επιπλέον κάθε σχολείο έχει τη δυνατότητα να προσαρμόσει και να εμπλουτίσει το Εθνικό Αναλυτικό πρόγραμμα για τους δικούς του μαθητές (School curriculum). Εδώ παρουσιάζεται το αναλυτικό πρόγραμμα της γλώσσας του σχολείου Orchard school, ένα ειδικό σχολείο για μαθητές με βαριά νοητική ανεπάρκεια και πολλαπλές ανάγκες.

Μετά την αξιολόγηση των μαθητών ακολουθούσε η στοχοθεσία τριμήνου σε κάθε μάθημα, το ίδιο και στη γλώσσα τόσο στον (α) προφορικό λόγο (ακρόαση και ομιλία) όσο και (β) στο γραπτό λόγο (λέξη, γραφή, πρόταση, κείμενο). Όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω η εναλλακτική γλωσσική εκπαίδευση που παρουσιάζουμε αρχίζει από τα απλά και σταδιακά προχωρά στα περισσότερο σύνθετα. Επενδύει στην ανάγκη για την ανάπτυξη επικοινωνίας και πάνω σε αυτή γίνεται η δόμηση του προφορικού και του γραπτού λόγου. Και οι μαθητές με εντονότερες δυσκολίες μπορούν να έχουν ένα πρόγραμμα το όποιο αναπτύσσεται και εξελίσσεται ανάλογα με τις δυνατότητες του μαθητή σε περισσότερο σύνθετες έννοιες. Αυτή η νέα αντίληψη μας βοηθάει να ξεπεράσουμε αγκυλώσεις και εμπόδια όπως αυτός ο μαθητής δε μπορεί να προχωρήσει στη γλώσσα ή ο εκπαιδευτικός αισθάνεται ματαίωση από την αδυναμία να οργανώσει ένα εξελισσόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές του με βαριά νοητική ανεπάρκεια.

Σημείωση: Κάντε κλικ στο σύνδεσμο και επιλέξτε ΑΝΟΙΓΜΑ για να διαβάσετε το άρθρο και το αναλυτικό πρόγραμμα ή ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ για να το “κατεβάσετε” στον ΗΥ σας.