Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Μαθηματικών Ειδικής Αγωγής

Του Δημήτρη Κουτάντου, εκπαιδευτικού σε ΚΔΑΥ, koutantosdimitri@hotmail.com

Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Μαθηματικών για παιδιά με βαριά νοητική ανεπάρκεια/πολλαπλές ειδικές ανάγκες.

Σύντομη περιγραφή

Η παρούσα εργασία επιμελείται το συστηματικό σε μεθοδολογία, απλοποιημένο στους στόχους και ιεραρχικά δομημένο, αναλυτικό πρόγραμμα των μαθηματικών σε επίπεδο Αριθμού(Α), Επίλυσης Προβλήματος(ΕΠ), και Σχήματος-Διαστήματος-Μετρήσεων(ΣΔΜ) του Orchard School (Αγγλία), ειδικό σχολείο για μαθητές με βαριά νοητική ανεπάρκεια/πολλαπλές ανάγκες στο οποίο εργάστηκα. Αντίθετα μια εμπειρική εκπαιδευτική σχέση χωρίς ορίζοντα συνοδεύεται από σύγχυση, κόπωση, άχρηστες επαναλήψεις και ματαιώσεις.

Εισαγωγή

Δυο από τις ανεπάρκειες της ειδικής αγωγής στη χώρας μας είναι: (α) η έλλειψη συστηματικής αξιολόγησης των μαθητών με βάση την εμπειρία αλλά και την επιστημονική γνώση, και (β) ολοκληρωμένα παραδείγματα αναλυτικών προγραμμάτων. Σε άλλες εργασίες καταθέσαμε τις απόψεις μας σχετικά με τις διαδικασίες και τα μέσα για την αξιολόγηση μαθητών με προβλήματα όρασης, αυτισμό, δυσλεξία. Η παρούσα εργασία επιμελείται το αναλυτικό πρόγραμμα των μαθηματικών του Orchard School (Αγγλία), ειδικό σχολείο για μαθητές με βαριά νοητική ανεπάρκεια/πολλαπλές ανάγκες στο οποίο εργάστηκα.

Η εμπειρική σχέση με την εκπαίδευση μπορεί εν μέρει να αναδεικνύει θετικά αποτελέσματα, ωστόσο μετά από ένα χρονικό διάστημα δεν είναι άγνωστη η σύγχυση, η κόπωση, οι άχρηστες επαναλήψεις, η απογοήτευση και οι ματαιώσεις που βιώνουν οι εκπαιδευτικοί. Σχεδόν μέχρι σήμερα οι προσπάθειες αναλυτικών προγραμμάτων ειδικής αγωγής ήταν ελλείπεις ή αποσπασματικές όπως ήταν οι αντίστοιχοι Νόμοι και τα Διατάγματα, το Δελτίο Πληροφοριών Ειδικής Αγωγής , οι Δραστηριότητες Μαθησιακής Ετοιμότητας . Ένα σύγχρονο αναλυτικό πρόγραμμα ειδικής αγωγής διαμορφώνεται στα πλαίσια των γενικών Αναλυτικών Προγραμμάτων του Νηπιαγωγείου , του Δημοτικού κτλ., και τώρα του νέου Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Σπουδών και των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων διαφοροποιημένων για κάθε ομάδα μαθητών .

Όμως ακόμη και η ύπαρξη των νέων αναλυτικών προγραμμάτων – στην συγκρότηση των οποίων εργάστηκα ως αξιολογητής για τα αναλυτικά προγράμματα των μαθητών με προβλήματα όρασης και νοητική ανεπάρκεια δεν αποτελεί πανάκεια. Είναι σημαντική η παρουσίαση εναλλακτικών αναλυτικών προγραμμάτων ανάλογα με το μαθητικό πληθυσμό επιμέρους γεωγραφικών και πολιτισμικών περιοχών ή και επιμέρους σχολικών μονάδων που θα προσαρμόζουν το ευρύτερο αναλυτικό πρόγραμμα και τα ειδικά αναλυτικά προγράμματα στις ανάγκες των δικών τους μαθητικών ομάδων.

Στην Αγγλία χρησιμοποιούν το Εθνικό Αναλυτικό Εκπαιδευτικό πρόγραμμα (National Curriculum) για κάθε μάθημα, π.χ. στα μαθηματικά , αλλά και επιμέρους αναλυτικά για τις ομάδες μαθητών με ειδικές ανάγκες, π.χ. για μαθητές με νοητική ανεπάρκεια σε κάθε μάθημα, π.χ. μαθηματικά . Επιπλέον κάθε σχολείο έχει τη δυνατότητα να προσαρμόσει και να εμπλουτίσει το Εθνικό Αναλυτικό πρόγραμμα για τους δικούς του μαθητές (School curriculum). Εδώ παρουσιάζουμε το αναλυτικό πρόγραμμα μαθηματικών του σχολείου Orchard school, ένα ειδικό σχολείο για μαθητές με βαριά νοητική ανεπάρκεια και πολλαπλές ανάγκες.

Μετά την αξιολόγηση των μαθητών ακολουθεί η στοχοθεσία τριμήνου σε κάθε μάθημα, το ίδιο και στα μαθηματικά και μάλιστα παράλληλα σε τρεις επιμέρους τομείς/επίπεδα: Αριθμού(Α) , Επίλυσης Προβλήματος(ΕΠ), και Σχήματος-Διαστήματος-Μετρήσεων(ΣΔΜ). Σε καθεμία από αυτές τις τρεις περιοχές μαθηματικής σκέψης ο μαθητής παρακολουθεί τους επιμέρους στόχους του δικού του επίπεδου το οποίο εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα για το δεκάχρονο μαθητή μας Daniel Sheman θέσαμε στόχους τρίτου τριμήνου σε Επίπεδο Αριθμού Ε3Α1, Επίλυσης Προβλήματος Ε3ΕΠ3, και Σχήματος-Διαστήματος-Μετρήσεων Ε3ΣΔ5.

Όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω η εναλλακτική μαθηματική εκπαίδευση που παρουσιάζουμε διαφέρει από την κλασσική μαθηματική προσέγγιση που θεωρεί ότι η διδασκαλία των μαθηματικών σημαίνει απλά αριθμούς. Για παράδειγμα στον τομέα του αριθμού στο πρώτο επίπεδο και τους πρώτους στόχους το ζητούμενο είναι ο μαθητής να ανέχεται την παρουσία των άλλων, να ανέχεται ερεθίσματα, σταδιακά να διακρίνει ερεθίσματα με αύξουσα ή φθίνουσα κλίμακα, να αλληλεπιδρά και σε επόμενα ανώτερα επίπεδα να αριθμεί, να διακρίνει τα μαθηματικά σύμβολα, να κάνει πράξεις κτλ. Έτσι αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη για την ανάπτυξη επικοινωνίας και πάνω σε αυτή να δομήσουμε τη μαθηματική σκέψη. Και οι μαθητές με εντονότερες δυσκολίες μπορούν να έχουν ένα πρόγραμμα το όποιο σταδιακά θα αναπτύσσεται και θα εξελίσσεται σε περισσότερο σύνθετες έννοιες. Αυτή η νέα αντίληψη μας βοηθάει να ξεπεράσουμε αγκυλώσεις και εμπόδια όπως αυτός ο μαθητής δε μπορεί να μάθει μαθηματικά ή ο εκπαιδευτικός αισθάνεται ματαίωση από την αδυναμία να οργανώσει ένα εξελισσόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα μαθηματικών για τους μαθητές του με βαριά νοητική ανεπάρκεια.

Σημείωση: Κάντε κλικ στο σύνδεσμο και επιλέξτε ΑΝΟΙΓΜΑ για να διαβάσετε το άρθρο και το αναλυτικό πρόγραμμα ή ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ για να το “κατεβάσετε” στον ΗΥ σας.