Θεάσεις: 4.182
Του Νίκου Δαπόντε
Μόνο με την αμφιβολία στο παλιό το ξεπερνούμε, και ωστόσο διαφυλάσσουμε τον πλούτο του. Και μόνο με την αμφιβολία στο νέο αποκτούμε το νέο και το διατηρούμε στη ζωή (R. Habeman)
Στις 24 Αυγούστου 2016 δημοσιεύτηκε στο δικτυακό τόπο https://edu.ellak.gr/2016/08/24/allagi-paradigmatos-me-tis-anichtes-technologies-stin-ekpedefsi/ ένα άρθρο με τίτλο «Αλλαγή παραδείγματος με τις Ανοιχτές τεχνολογίες στην Εκπαίδευση» με υπογραφή lenarompola και θεώρησα ότι εκφράζει ως ένα βαθμό και τον οργανισμό ΕΛ/ΛΑΚ [1]).
Διαβάζοντάς το, σχεδόν ασυνείδητα, άρχισα να κρατάω σημειώσεις με τις δικές μου απορίες – όπως συνήθιζα παλιότερα – μια και πρόσφατα άρχισα να ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για τα τεκταινόμενα στο χώρο της εκπαιδευτικής ρομποτικής και στις δύσκολα υλοποιήσιμες προτάσεις για ενοποιημένη διδασκαλία τύπου STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) ή STEAM (Science, Technology, Engineering, ART, Mathematics).
Αυτό το γεγονός με χαροποίησε ιδιαίτερα και μ’ έκανε να μελετήσω στα σοβαρά τις σκέψεις, τις απόψεις και τις ιδέες του συγγραφέα.
Όμως, το αποτέλεσμα αυτής της καλής μου διάθεσης και των ανάμεικτων συναισθημάτων μου δεν ήταν τίποτα άλλο από μια περίεργη «επιστροφή στο παρελθόν» που έφτανε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Αμέσως παρακάτω, συνοπτικά, θα αναφερθώ σε ορισμένα μόνο σημεία του άρθρου και τα οποία είτε με εντυπωσίασαν για κάποιο λόγο είτε μου θύμισαν κάτι από το απώτατο μέχρι το πολύ πρόσφατο παρελθόν αναφορικά πάντα με τις ποικίλες απόπειρες (ή υποσχέσεις) εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση ή γενικότερες και φιλόδοξες διακηρύξεις.
α) Ο τίτλος του άρθρου ήταν και το πρώτο πράγμα το οποίο μου τράβηξε αμέσως την προσοχή. Ομολογώ ότι μου φάνηκε ιδιαίτερα «βαρύγδουπος» όταν ανέσυρα από τη μνήμη μου το σημαντικό βιβλίο (έκδοση 1962) «Δομή των Επιστημονικών Επαναστάσεων» του Thomas Kuhn όπου για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ο όρος «Παράδειγμα» και η συνεπαγόμενη «Αλλαγή Παραδείγματος».
«Βασικό στοιχείο της θεωρίας του Kuhn είναι ο επαναστατικός τρόπος με τον οποίο προοδεύει η επιστήμη. Μια επιστημονική επανάσταση ισοδυναμεί με την εγκατάλειψη ενός παραδείγματος και την αντικατάστασή του από ένα νέο που δεν συμβιβάζεται με το παλαιό. Το παράδειγμα είναι κάτι ευρύτερο από μια απλή θεωρία. Παραδείγματα μπορούν να θεωρηθούν η αριστοτελική φυσική φιλοσοφία, η Πτολεμαϊκή αστρονομία, η νευτώνεια μηχανική, ο κλασικός ηλεκτρομαγνητισμός κ.α..» (βλέπε Wikipedia στο λήμμα: Τόμας Κουν).
β) Επιπλέον, αυτός ο «βαρύγδουπος» τίτλος του άρθρου «μεταφράστηκε» μέσα μου και ως προβολή μιας «νέας βεβαιότητας και σιγουριάς» απέναντι στο παλιό πάντα όμως με μια και μοναδική σημαία να ανεμίζει περήφανα: το ανοιχτό λογισμικό, το ανοιχτό υλικό κ.λ.π.
Από όσο θυμάμαι, τέτοιας μορφής βεβαιότητες εμφανίζονται κατά καιρούς, συνήθως με πανηγυρισμούς, και συνοδεύονται με Ευρωπαϊκά Προγράμματα, επιτροπές και υποεπιτροπές, σεμινάρια, επιμορφώσεις και αξιολογήσεις…. όπου στο τέλος κάποιες από αυτές τις δράσεις (που έγιναν αποσπασματικά και τυχαία [2]) καταλήγουν σε φούσκες ή έχουν πενιχρά αποτελέσματα για την ουσιαστική εκπαίδευση των μαθητών.
Αλλά ας έρθουμε σε επιμέρους σημεία του άρθρου τα οποία κατά τη γνώμη μου χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης ή προσοχής από τους ενδιαφερόμενους.
γ) Στο άρθρο δεν γίνεται καμία συγκεκριμένη αναφορά σε ποια ακριβώς βαθμίδα της εκπαίδευσης αναφέρεται αυτή η ανάγκη για την «Αλλαγή Παραδείγματος» στη διδασκαλία της Πληροφορικής .
Μόνο από τη φράση
«….Απέναντί σου όμως κάθε φορά που θα μπεις στην τάξη ή στο εργαστήριο έχεις 20-25 ζευγάρια μάτια, 20-25 παιδικά ή εφηβικά μυαλά….»
συμπεραίνει κανείς ότι οι σκέψεις και οι προτάσεις αφορούν όλες τις βαθμίδες (Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο).
Επομένως, μπορούμε να φανταστούμε, εκτός από το εργαστήριο του Λυκείου, θα υπάρχουν και παρόμοια (ή πανομοιότυπα) εξοπλισμένα εργαστήρια Δημοτικού και Γυμνασίου όπως διατυπώνεται με σιγουριά στον Επίλογο του άρθρου:
«…εργαστήριο Ανοιχτών Τεχνολογιών, με ανοιχτούς σταθμούς εργασίας τύπου Raspberry PI, με Arduino και ηλεκτρονικό υλικό, ίσως με έναν 3D εκτυπωτή, με πρόσβαση σε ανοιχτά προγραμματιστικά περιβάλλοντα όπως το Codebender ……»
(τα bold είναι δικά μου). Θα επανέλθουμε στο ζήτημα αυτό παρακάτω.
δ) Εντύπωση μου έκανε, στο άρθρο, η συνεχής επίκληση της λέξης «ανοιχτό» και των παραγώγων της ως «έννοια πανάκεια» και για την εκπαίδευση. Από περιέργεια τους παραθέτω:
- ανοιχτή κοινότητα ανθρώπων,
- ανοιχτό περιβάλλον,
- ανοιχτή διδακτική πράξη,
- εργαστήριο ανοιχτών τεχνολογιών,
- ανοιχτοί σταθμοί εργασίας,
- ανοιχτά προγραμματιστικά περιβάλλοντα
Όμως, δεν συνεπάγεται από πουθενά ότι οτιδήποτε νέο ή παλιό βαφτίζεται, (αυθαίρετα, χωρίς τεκμηρίωση και έρευνα) ως «Ανοιχτό», να παίρνει και τη σφραγίδα του πλέον κατάλληλου για την εκπαιδευτική διαδικασία στη Δημόσια Εκπαίδευση, κάτι σαν γιατρικό για τη θεραπεία κάθε νόσου ή τον εξορκισμό ποικίλων στρεβλώσεων.
(Ίσως να μην είχα προσέξει, επισκεπτόμενος κατά καιρούς το δικτυακό τόπο της ΕΛ/ΛΑΚ, την εμφάνιση τόσων νέων όρων με βάση το ανοιχτό όπως για παράδειγμα:
- ανοιχτή διακυβέρνηση, ανοιχτά δεδομένα, ανοιχτά πρότυπα, ανοιχτό λογισμικό,
- ανοιχτό περιεχόμενο, ανοιχτό Hardware, ανοιχτό εκπαιδευτικό περιεχόμενο,
- ανοιχτή σχεδίαση, μονάδες αριστείας ανοιχτού λογισμικού, ανοιχτότητα).
Τα παραπάνω με παρέπεμψαν στις διακηρύξεις του «Ψηφιακού σχολείου» (2010)
όπου κυριαρχούν παλιά και νέα εκπαιδευτικά συνθήματα όπως, για παράδειγμα:
- «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»
- «ΠΡΩΤΑ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ»
- «ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΩΡΙΣ ΤΟΙΧΟΥΣ» ανοιχτό στις ιδέες και στη κοινωνία
- «ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»
- «ΣΧΟΛΕΙΟ ανοιχτό ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ»
- «ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ» [3]
ε) Ο συγγραφέας του άρθρου ισχυρίζεται ότι:
«δεν έχει νόημα να πεις “θα διδάξω τα παιδιά πληροφορική”, διότι αυτό που θα πρέπει να διδάξεις δεν είναι στάσιμο. Εξελίσσεται. Με απίστευτο ρυθμό και προς πολλές κατευθύνσεις».
Και λίγο παρακάτω καταλήγει:
«Θα τους μάθεις πως να μαθαίνουν πληροφορική. Θα επιτρέψεις να ακουστούν ιδέες, εμπειρίες από τον φυσικό κόσμο – κι αυτές είναι ουσιαστικές γνώσεις γιατί έχουν γίνει ήδη βίωμα – και να συνδυαστούν όλα μαζί: οι ιδέες, οι εμπειρίες, οι σχολικές γνώσεις για να λυθεί ένα πρόβλημα, για να δημιουργηθεί κάτι νέο, για να υλοποιηθούν τα πάντα. Πως θα υλοποιηθούν; Μα πως αλλιώς; Φτιάχνοντας κάτι με υλικό και προγραμματίζοντας το υλικό. Καθαρή πληροφορική, όχι ΤΠΕ»
Απορία: γιατί αυτή η επιμονή (ή εμμονή) στο Πληροφορική και όχι στο «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση ΤΠΕ-Ε»; [5] [6] [7].
Αναρωτιέμαι: Αλήθεια τι τελικά είναι η Πληροφορική!
Είναι μια ανθρώπινη δραστηριότητα με έννοιες, νόμους, θεωρίες και μεθόδους απόκτησης τους και αποδεκτή από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ως μια ΕΠΙΣΤΗΜΗ (η πληροφορική) ή υπάρχουν πολλοί κλάδοι Πληροφορικής με τον καθένα να διαθέτει τα δικά του χαρακτηριστικά και ιδιομορφίες;
Όποια και να είναι η απάντηση στο ερώτημα θεωρώ ότι τα ζητήματα της συνεχούς εξέλιξης καθώς και της πληθώρας των εφαρμογών της Πληροφορικής σε ποικίλους τομείς δραστηριοτήτων, δεν είναι παρά ένα ΠΡΟΒΛΗΜΑ Προγράμματος Σπουδών, όπως αναφέρεται και στον επίλογο του άρθρου.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη για ιεράρχηση και φιλτράρισμα των γνώσεων, των ικανοτήτων και των μεθόδων απόκτησής τους από τους μαθητές στο σχολείο.
Όμως, από εδώ και πέρα αρχίζουν και τα δύσκολα….
Μια απορία: Διαπιστώνω ότι πρώτα μας παρουσιάζεται το «Ανοιχτό Εργαστήριο» και το τι θα περιλαμβάνει (Raspberry PI, Arduino και ηλεκτρονικό υλικό, 3D εκτυπωτής, ανοιχτά προγραμματιστικά περιβάλλοντα όπως το Codebender) και στο τέλος μας δίνεται η πληροφορία ότι με βάση όλα αυτά θα πρέπει να οικοδομηθεί το Πρόγραμμα Σπουδών Πληροφορικής!
Νομίζω ότι η διαδικασία οφείλει να γίνει …..ανάποδα και βέβαια όχι μόνο με το τι θα έχει το σχολικό εργαστήριο. Με άλλα λόγια αφετηρία της ιδέας για εισαγωγή της εκπαιδευτικής Ρομποτικής σε όλες τις βαθμίδες δεν μπορεί να είναι η πιο οικονομική λύση (….και με πολλά τεχνικά προβλήματα) αλλά οι ανάγκες των μαθητών και της κοινωνίας.
Αν η εισαγωγή αυτή και το αναγκαίο εκπαιδευτικό υλικό (Πρόγραμμα Σπουδών, διδακτικό Εγχειρίδιο κ.λ.π.) γίνει με οδηγούς τόσο τον εξοπλισμό του συγκεκριμένου «Ανοιχτού Εργαστηρίου» (Arduino, Raspberry PI, Codebender), το συναίσθημα και τις καλές προθέσεις των διδασκόντων καθηγητών της Πληροφορικής τότε μπορεί να οδηγηθούμε σε μια νέα αποτυχία και απογοήτευση.
Μια πασίγνωστη πρόταση: Τι θα έλεγε η ΕΛ/ΛΑΚ, το Υπουργείο Παιδείας και οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί των ειδικοτήτων Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας, Μηχανολογίας, Ηλεκτρονικής, Τέχνης κ.α. για προτάσεις όπως οι ακόλουθες:
STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)
STEAM (Science, Technology, Engineering, ART, Mathematics);
Γι’ αυτό το ζήτημα δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά κάτι που μπορεί να οδηγήσει κάποιον να σκεφτεί και τη «συντεχνιακή διάσταση» της σιωπής.
ζ) Αυτό που πραγματικά με εντυπωσίασε περισσότερο είναι η συγκεκριμένη αισιόδοξη άποψη
«Τι είναι λοιπόν αυτό που θέλουμε στην πραγματικότητα; Θέλουμε οι μαθητές μας να μην αναπαράγουν, αλλά να παράγουν οι ίδιοι γνώση. Ας τους δώσουμε λοιπόν στο χέρι ένα Arduino και μερικά απλά ηλεκτρονικά στοιχεία. Υλικό που δεν κρύβει μυστικά. Υλικό που το βλέπουν, το πιάνουν, απλό στην λειτουργία του, που δεν κάνει τίποτε μαγικά. Φιλικό. Δεν θα διστάσουν να φτιάξουν κάτι».
Προφανώς η πρόσκληση, έτσι φαντάζομαι, αναφέρεται σε μαθητές Λυκείου και όχι σε μαθητές των άλλων βαθμίδων μια και το Arduino μαζί με τα μερικά ηλεκτρονικά στοιχεία δεν είναι καθόλου υλικά που δεν κρύβουν μυστικά.
Ταυτόχρονα, αναρωτιέμαι αν στη βασική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών Πληροφορικής περιλαμβάνεται συστηματικά και η εξάσκηση στο πνεύμα αυτής της διαδικασίας. Αν ναι κατά πόσο την έχουν βιώσει για κάποιο χρονικό διάστημα οι ίδιοι και όχι σε επίδειξη και την έχουν ενστερνιστεί ώστε να τολμήσουν να την εφαρμόσουν στις σχολικές τάξεις των 20-25 μαθητών.
Τελειώνοντας, ομολογώ ότι με εκπλήσσει η άποψη ότι οι μόνες δυσκολίες που αναφέρονται στο όλο εγχείρημα με το «Ανοιχτό Εργαστήριο» δεν είναι παρά ….ΤΕΧΝΙΚΕΣ!
Διαβάζουμε: «Και προφανώς θα υπάρξουν τεχνικές δυσκολίες. Πάντα υπάρχουν. Ας το ξαναπούμε αυτό: θα υπάρξουν τεχνικές δυσκολίες, διότι πάντα υπάρχουν. Ναι, όλη αυτή η αλλαγή είναι κάτι που απαιτεί χρόνο και αφανή προσπάθεια».
η) Άραγε τι γνώμη να έχει ο γνωστός μας από τα παλιά Nickolas Negroponte (βλέπε στο πρόγραμμα «One Laptop per Child» http://one.laptop.org/ ) για την εκπαιδευτική ρομποτική; Απάντηση: LEGO Mindstorm!
Διαβάστε το άρθρο και δείτε την πρόσφατη φετινή ομιλία του Negroponte σε video στη διεύθυνση:
http://www.smithsonianmag.com/innovation/tech-visionary-nicholas-negroponte-talks-about-future-education-180958714/?no-ist
Παραπομπές
[1] Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) https://edu.ellak.gr
[2] Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με τις χρηματοδοτούμενες δράσεις τύπου ΕΣΠΑ πορευτήκαμε για όλα τα έργα που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια και τα αποτελέσματα εκφράζονται συνοπτικά με τη φράση του Σχεδίου Δράσης του Υπουργείου Παιδείας (2010) (http://www.ypepth.gr/docs/neo_sxoleio_brochure_100305.pdf) για το πολυδιαφημισμένο τότε «Ψηφιακό Σχολείο»:
«Επιτέλους να αποδώσουν τα πολλά χρήματα που έχουν δαπανηθεί αποσπασματικά και τυχαία» (http://makolas.blogspot.gr/2010/04/e.html )
[3] http://dapontes.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=324&Itemid=46
[
4] http://review.epe.org.gr/doc.php?q=1&d=al Κατάσταση Ελληνικών Τμημάτων σχετικών με Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών
[5] http://review.epe.org.gr/doc.php?q=1&d=old Τμήματα Πληροφορικής που καταργήθηκαν
[6] http://review.epe.org.gr/ Παρατηρήσεις για τα Τμήματα Πληροφορικής
Η επιλογή των ονομάτων σε αρκετά τμήματα ή στις κατευθύνσεις τους φαίνεται να απέχει πολύ από τη διεθνή πρακτική και στερείται μιας στοιχειώδους επιστημονικής τεκμηρίωσης. Για παράδειγμα, Εφαρμοσμένης Πληροφορικής, Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πολιτισμικής Πληροφορικής, Τεχνολογίας Τηλεφαρμογών, κ.α. Επίσης, έχει αρχίσει και καθιερώνεται ο συνδυασμός του όρου “μηχανικός” με τον όρο “πληροφορική” δημιουργώντας τίτλους όπως Μηχανικών Πληροφορικής, Μηχανικών Πληροφοριακών Συστημάτων, κ.α. οι οποίοι επίσης δεν έχουν καμία επιστημονική τεκμηρίωση. Τέλος, υπάρχουν και τμήματα που προσθέτουν στον τίτλο τους λεκτικούς πλεονασμούς (π.χ. Πληροφορικής και Τηλεματικής) με αποκλειστικό σκοπό τον εντυπωσιασμό της κοινής γνώμης. Όλες αυτές οι πρακτικές είναι τουλάχιστον απαράδεκτες και αναχρονιστικές και δημιουργούν σύγχυση όχι μόνο στους υποψήφιους φοιτητές αλλά και στους αποφοίτους που αποκτούν ασαφή και αόριστα επαγγελματικά προσόντα.
Σχετικά
Φορτώνει...
Αυγ 28 2016
«Αλλαγή παραδείγματος με τις Ανοιχτές τεχνολογίες στην Εκπαίδευση»: Μακάρι να ήταν όλα τόσο εύκολα!
Του Νίκου Δαπόντε
Στις 24 Αυγούστου 2016 δημοσιεύτηκε στο δικτυακό τόπο https://edu.ellak.gr/2016/08/24/allagi-paradigmatos-me-tis-anichtes-technologies-stin-ekpedefsi/ ένα άρθρο με τίτλο «Αλλαγή παραδείγματος με τις Ανοιχτές τεχνολογίες στην Εκπαίδευση» με υπογραφή lenarompola και θεώρησα ότι εκφράζει ως ένα βαθμό και τον οργανισμό ΕΛ/ΛΑΚ [1]).
Διαβάζοντάς το, σχεδόν ασυνείδητα, άρχισα να κρατάω σημειώσεις με τις δικές μου απορίες – όπως συνήθιζα παλιότερα – μια και πρόσφατα άρχισα να ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για τα τεκταινόμενα στο χώρο της εκπαιδευτικής ρομποτικής και στις δύσκολα υλοποιήσιμες προτάσεις για ενοποιημένη διδασκαλία τύπου STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) ή STEAM (Science, Technology, Engineering, ART, Mathematics).
Αυτό το γεγονός με χαροποίησε ιδιαίτερα και μ’ έκανε να μελετήσω στα σοβαρά τις σκέψεις, τις απόψεις και τις ιδέες του συγγραφέα.
Όμως, το αποτέλεσμα αυτής της καλής μου διάθεσης και των ανάμεικτων συναισθημάτων μου δεν ήταν τίποτα άλλο από μια περίεργη «επιστροφή στο παρελθόν» που έφτανε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Αμέσως παρακάτω, συνοπτικά, θα αναφερθώ σε ορισμένα μόνο σημεία του άρθρου και τα οποία είτε με εντυπωσίασαν για κάποιο λόγο είτε μου θύμισαν κάτι από το απώτατο μέχρι το πολύ πρόσφατο παρελθόν αναφορικά πάντα με τις ποικίλες απόπειρες (ή υποσχέσεις) εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση ή γενικότερες και φιλόδοξες διακηρύξεις.
α) Ο τίτλος του άρθρου ήταν και το πρώτο πράγμα το οποίο μου τράβηξε αμέσως την προσοχή. Ομολογώ ότι μου φάνηκε ιδιαίτερα «βαρύγδουπος» όταν ανέσυρα από τη μνήμη μου το σημαντικό βιβλίο (έκδοση 1962) «Δομή των Επιστημονικών Επαναστάσεων» του Thomas Kuhn όπου για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ο όρος «Παράδειγμα» και η συνεπαγόμενη «Αλλαγή Παραδείγματος».
β) Επιπλέον, αυτός ο «βαρύγδουπος» τίτλος του άρθρου «μεταφράστηκε» μέσα μου και ως προβολή μιας «νέας βεβαιότητας και σιγουριάς» απέναντι στο παλιό πάντα όμως με μια και μοναδική σημαία να ανεμίζει περήφανα: το ανοιχτό λογισμικό, το ανοιχτό υλικό κ.λ.π.
Από όσο θυμάμαι, τέτοιας μορφής βεβαιότητες εμφανίζονται κατά καιρούς, συνήθως με πανηγυρισμούς, και συνοδεύονται με Ευρωπαϊκά Προγράμματα, επιτροπές και υποεπιτροπές, σεμινάρια, επιμορφώσεις και αξιολογήσεις…. όπου στο τέλος κάποιες από αυτές τις δράσεις (που έγιναν αποσπασματικά και τυχαία [2]) καταλήγουν σε φούσκες ή έχουν πενιχρά αποτελέσματα για την ουσιαστική εκπαίδευση των μαθητών.
Αλλά ας έρθουμε σε επιμέρους σημεία του άρθρου τα οποία κατά τη γνώμη μου χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης ή προσοχής από τους ενδιαφερόμενους.
γ) Στο άρθρο δεν γίνεται καμία συγκεκριμένη αναφορά σε ποια ακριβώς βαθμίδα της εκπαίδευσης αναφέρεται αυτή η ανάγκη για την «Αλλαγή Παραδείγματος» στη διδασκαλία της Πληροφορικής .
Μόνο από τη φράση
«….Απέναντί σου όμως κάθε φορά που θα μπεις στην τάξη ή στο εργαστήριο έχεις 20-25 ζευγάρια μάτια, 20-25 παιδικά ή εφηβικά μυαλά….»
συμπεραίνει κανείς ότι οι σκέψεις και οι προτάσεις αφορούν όλες τις βαθμίδες (Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο).
Επομένως, μπορούμε να φανταστούμε, εκτός από το εργαστήριο του Λυκείου, θα υπάρχουν και παρόμοια (ή πανομοιότυπα) εξοπλισμένα εργαστήρια Δημοτικού και Γυμνασίου όπως διατυπώνεται με σιγουριά στον Επίλογο του άρθρου:
«…εργαστήριο Ανοιχτών Τεχνολογιών, με ανοιχτούς σταθμούς εργασίας τύπου Raspberry PI, με Arduino και ηλεκτρονικό υλικό, ίσως με έναν 3D εκτυπωτή, με πρόσβαση σε ανοιχτά προγραμματιστικά περιβάλλοντα όπως το Codebender ……»
(τα bold είναι δικά μου). Θα επανέλθουμε στο ζήτημα αυτό παρακάτω.
δ) Εντύπωση μου έκανε, στο άρθρο, η συνεχής επίκληση της λέξης «ανοιχτό» και των παραγώγων της ως «έννοια πανάκεια» και για την εκπαίδευση. Από περιέργεια τους παραθέτω:
Όμως, δεν συνεπάγεται από πουθενά ότι οτιδήποτε νέο ή παλιό βαφτίζεται, (αυθαίρετα, χωρίς τεκμηρίωση και έρευνα) ως «Ανοιχτό», να παίρνει και τη σφραγίδα του πλέον κατάλληλου για την εκπαιδευτική διαδικασία στη Δημόσια Εκπαίδευση, κάτι σαν γιατρικό για τη θεραπεία κάθε νόσου ή τον εξορκισμό ποικίλων στρεβλώσεων.
(Ίσως να μην είχα προσέξει, επισκεπτόμενος κατά καιρούς το δικτυακό τόπο της ΕΛ/ΛΑΚ, την εμφάνιση τόσων νέων όρων με βάση το ανοιχτό όπως για παράδειγμα:
Τα παραπάνω με παρέπεμψαν στις διακηρύξεις του «Ψηφιακού σχολείου» (2010)
όπου κυριαρχούν παλιά και νέα εκπαιδευτικά συνθήματα όπως, για παράδειγμα:
ε) Ο συγγραφέας του άρθρου ισχυρίζεται ότι:
«δεν έχει νόημα να πεις “θα διδάξω τα παιδιά πληροφορική”, διότι αυτό που θα πρέπει να διδάξεις δεν είναι στάσιμο. Εξελίσσεται. Με απίστευτο ρυθμό και προς πολλές κατευθύνσεις».
Και λίγο παρακάτω καταλήγει:
«Θα τους μάθεις πως να μαθαίνουν πληροφορική. Θα επιτρέψεις να ακουστούν ιδέες, εμπειρίες από τον φυσικό κόσμο – κι αυτές είναι ουσιαστικές γνώσεις γιατί έχουν γίνει ήδη βίωμα – και να συνδυαστούν όλα μαζί: οι ιδέες, οι εμπειρίες, οι σχολικές γνώσεις για να λυθεί ένα πρόβλημα, για να δημιουργηθεί κάτι νέο, για να υλοποιηθούν τα πάντα. Πως θα υλοποιηθούν; Μα πως αλλιώς; Φτιάχνοντας κάτι με υλικό και προγραμματίζοντας το υλικό. Καθαρή πληροφορική, όχι ΤΠΕ»
Απορία: γιατί αυτή η επιμονή (ή εμμονή) στο Πληροφορική και όχι στο «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση ΤΠΕ-Ε»; [5] [6] [7].
Αναρωτιέμαι: Αλήθεια τι τελικά είναι η Πληροφορική!
Είναι μια ανθρώπινη δραστηριότητα με έννοιες, νόμους, θεωρίες και μεθόδους απόκτησης τους και αποδεκτή από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ως μια ΕΠΙΣΤΗΜΗ (η πληροφορική) ή υπάρχουν πολλοί κλάδοι Πληροφορικής με τον καθένα να διαθέτει τα δικά του χαρακτηριστικά και ιδιομορφίες;
Όποια και να είναι η απάντηση στο ερώτημα θεωρώ ότι τα ζητήματα της συνεχούς εξέλιξης καθώς και της πληθώρας των εφαρμογών της Πληροφορικής σε ποικίλους τομείς δραστηριοτήτων, δεν είναι παρά ένα ΠΡΟΒΛΗΜΑ Προγράμματος Σπουδών, όπως αναφέρεται και στον επίλογο του άρθρου.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη για ιεράρχηση και φιλτράρισμα των γνώσεων, των ικανοτήτων και των μεθόδων απόκτησής τους από τους μαθητές στο σχολείο.
Όμως, από εδώ και πέρα αρχίζουν και τα δύσκολα….
Μια απορία: Διαπιστώνω ότι πρώτα μας παρουσιάζεται το «Ανοιχτό Εργαστήριο» και το τι θα περιλαμβάνει (Raspberry PI, Arduino και ηλεκτρονικό υλικό, 3D εκτυπωτής, ανοιχτά προγραμματιστικά περιβάλλοντα όπως το Codebender) και στο τέλος μας δίνεται η πληροφορία ότι με βάση όλα αυτά θα πρέπει να οικοδομηθεί το Πρόγραμμα Σπουδών Πληροφορικής!
Νομίζω ότι η διαδικασία οφείλει να γίνει …..ανάποδα και βέβαια όχι μόνο με το τι θα έχει το σχολικό εργαστήριο. Με άλλα λόγια αφετηρία της ιδέας για εισαγωγή της εκπαιδευτικής Ρομποτικής σε όλες τις βαθμίδες δεν μπορεί να είναι η πιο οικονομική λύση (….και με πολλά τεχνικά προβλήματα) αλλά οι ανάγκες των μαθητών και της κοινωνίας.
Αν η εισαγωγή αυτή και το αναγκαίο εκπαιδευτικό υλικό (Πρόγραμμα Σπουδών, διδακτικό Εγχειρίδιο κ.λ.π.) γίνει με οδηγούς τόσο τον εξοπλισμό του συγκεκριμένου «Ανοιχτού Εργαστηρίου» (Arduino, Raspberry PI, Codebender), το συναίσθημα και τις καλές προθέσεις των διδασκόντων καθηγητών της Πληροφορικής τότε μπορεί να οδηγηθούμε σε μια νέα αποτυχία και απογοήτευση.
Μια πασίγνωστη πρόταση: Τι θα έλεγε η ΕΛ/ΛΑΚ, το Υπουργείο Παιδείας και οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί των ειδικοτήτων Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας, Μηχανολογίας, Ηλεκτρονικής, Τέχνης κ.α. για προτάσεις όπως οι ακόλουθες:
STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)
STEAM (Science, Technology, Engineering, ART, Mathematics);
Γι’ αυτό το ζήτημα δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά κάτι που μπορεί να οδηγήσει κάποιον να σκεφτεί και τη «συντεχνιακή διάσταση» της σιωπής.
ζ) Αυτό που πραγματικά με εντυπωσίασε περισσότερο είναι η συγκεκριμένη αισιόδοξη άποψη
«Τι είναι λοιπόν αυτό που θέλουμε στην πραγματικότητα; Θέλουμε οι μαθητές μας να μην αναπαράγουν, αλλά να παράγουν οι ίδιοι γνώση. Ας τους δώσουμε λοιπόν στο χέρι ένα Arduino και μερικά απλά ηλεκτρονικά στοιχεία. Υλικό που δεν κρύβει μυστικά. Υλικό που το βλέπουν, το πιάνουν, απλό στην λειτουργία του, που δεν κάνει τίποτε μαγικά. Φιλικό. Δεν θα διστάσουν να φτιάξουν κάτι».
Προφανώς η πρόσκληση, έτσι φαντάζομαι, αναφέρεται σε μαθητές Λυκείου και όχι σε μαθητές των άλλων βαθμίδων μια και το Arduino μαζί με τα μερικά ηλεκτρονικά στοιχεία δεν είναι καθόλου υλικά που δεν κρύβουν μυστικά.
Ταυτόχρονα, αναρωτιέμαι αν στη βασική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών Πληροφορικής περιλαμβάνεται συστηματικά και η εξάσκηση στο πνεύμα αυτής της διαδικασίας. Αν ναι κατά πόσο την έχουν βιώσει για κάποιο χρονικό διάστημα οι ίδιοι και όχι σε επίδειξη και την έχουν ενστερνιστεί ώστε να τολμήσουν να την εφαρμόσουν στις σχολικές τάξεις των 20-25 μαθητών.
Τελειώνοντας, ομολογώ ότι με εκπλήσσει η άποψη ότι οι μόνες δυσκολίες που αναφέρονται στο όλο εγχείρημα με το «Ανοιχτό Εργαστήριο» δεν είναι παρά ….ΤΕΧΝΙΚΕΣ!
Διαβάζουμε: «Και προφανώς θα υπάρξουν τεχνικές δυσκολίες. Πάντα υπάρχουν. Ας το ξαναπούμε αυτό: θα υπάρξουν τεχνικές δυσκολίες, διότι πάντα υπάρχουν. Ναι, όλη αυτή η αλλαγή είναι κάτι που απαιτεί χρόνο και αφανή προσπάθεια».
η) Άραγε τι γνώμη να έχει ο γνωστός μας από τα παλιά Nickolas Negroponte (βλέπε στο πρόγραμμα «One Laptop per Child» http://one.laptop.org/ ) για την εκπαιδευτική ρομποτική; Απάντηση: LEGO Mindstorm!
Διαβάστε το άρθρο και δείτε την πρόσφατη φετινή ομιλία του Negroponte σε video στη διεύθυνση:
http://www.smithsonianmag.com/innovation/tech-visionary-nicholas-negroponte-talks-about-future-education-180958714/?no-ist
Παραπομπές
[1] Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) https://edu.ellak.gr
[2] Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με τις χρηματοδοτούμενες δράσεις τύπου ΕΣΠΑ πορευτήκαμε για όλα τα έργα που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια και τα αποτελέσματα εκφράζονται συνοπτικά με τη φράση του Σχεδίου Δράσης του Υπουργείου Παιδείας (2010) (http://www.ypepth.gr/docs/neo_sxoleio_brochure_100305.pdf) για το πολυδιαφημισμένο τότε «Ψηφιακό Σχολείο»:
«Επιτέλους να αποδώσουν τα πολλά χρήματα που έχουν δαπανηθεί αποσπασματικά και τυχαία» (http://makolas.blogspot.gr/2010/04/e.html )
[3] http://dapontes.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=324&Itemid=46
[4] http://review.epe.org.gr/doc.php?q=1&d=al Κατάσταση Ελληνικών Τμημάτων σχετικών με Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών[5] http://review.epe.org.gr/doc.php?q=1&d=old Τμήματα Πληροφορικής που καταργήθηκαν
[6] http://review.epe.org.gr/ Παρατηρήσεις για τα Τμήματα Πληροφορικής
Η επιλογή των ονομάτων σε αρκετά τμήματα ή στις κατευθύνσεις τους φαίνεται να απέχει πολύ από τη διεθνή πρακτική και στερείται μιας στοιχειώδους επιστημονικής τεκμηρίωσης. Για παράδειγμα, Εφαρμοσμένης Πληροφορικής, Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πολιτισμικής Πληροφορικής, Τεχνολογίας Τηλεφαρμογών, κ.α. Επίσης, έχει αρχίσει και καθιερώνεται ο συνδυασμός του όρου “μηχανικός” με τον όρο “πληροφορική” δημιουργώντας τίτλους όπως Μηχανικών Πληροφορικής, Μηχανικών Πληροφοριακών Συστημάτων, κ.α. οι οποίοι επίσης δεν έχουν καμία επιστημονική τεκμηρίωση. Τέλος, υπάρχουν και τμήματα που προσθέτουν στον τίτλο τους λεκτικούς πλεονασμούς (π.χ. Πληροφορικής και Τηλεματικής) με αποκλειστικό σκοπό τον εντυπωσιασμό της κοινής γνώμης. Όλες αυτές οι πρακτικές είναι τουλάχιστον απαράδεκτες και αναχρονιστικές και δημιουργούν σύγχυση όχι μόνο στους υποψήφιους φοιτητές αλλά και στους αποφοίτους που αποκτούν ασαφή και αόριστα επαγγελματικά προσόντα.
Κοινοποιήστε:
Σχετικά
By eduportal • Ειδήσεις Εκπαίδευση • 0 • Tags: ΕΛ/ΛΑΚ, Νίκος Δαπόντες