ΣΕΙΡΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ: 96-99. Ταξίδι στην Αγγλία, στην Ουαλία, στη Σκωτία και στη Βόρεια Ιρλανδία

του Δρ Δημητρίου Κουτάντου – Εκπαιδευτικού, Διδάκτορα Ειδικής Αγωγής

Πέντε χρόνια για μεταπτυχιακές σπουδές στο Ηνωμένο Βασίλειο με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. σε μια εικόνα: άνοιξη στον περίβολο του πανεπιστημίου απλώνω το χέρι να κόψω ένα άνθος από ένα δέντρο, μια περαστική Βρετανίδα μου μιλάει απότομα, «σε Αυτήν τη χώρα δεν κόβουμε τα λουλούδια», και απαντώ «ναι αλλά σφαγιάσατε τον πλανήτη». Όταν μας μιλάει ο καθηγητής Gordon Kirkpatrick μέσα στη χούφτα του βλέπει όλο τον κόσμο. Έχοντας εργαστεί σε όλες τις ηπείρους, γέννημα θρέμμα της μετα-αποικιακής βρετανικής αυτοκρατορίας που καταλάμβανε το ¼ του πληθυσμού και της έκτασης της γης, μας μεταφέρει από τις μεσαιωνικές δημοκρατικότερες διεργασίες, το κτηματολόγιο των χιλίων ετών και τη βιομηχανική επανάσταση στο δυναμικό ρόλο της ανθρωπιστικής εκπαίδευσης αλλά και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Στον αντίποδα της αυτοκρατορίας οι εθνικιστικές τάσεις στην Ουαλία και στη Σκωτία, αλλά και η συμφωνία της «Μεγάλης Παρασκευής» του 1998 στη Βόρεια Ιρλανδία.

96. Ταξίδι στην Αγγλία, μετά-αυτοκρατόρισσα!

«ΣΟΝΕΤΟ 97/ Μοιάζει χειμώνας ο καιρός που έχω φύγει/ και τη χαρά του χρόνου έχασα, εσένα./ Πόσο σκοτάδι έχω νιώσει, πόσα ρίγη,/ πόσο Δεκέμβρη σε τοπία ερημωμένα./ Κι ήταν απόδημος ο χρόνος καλοκαίρι,/ μεστό φθινόπωρο μέσα στο γέννημα του,/ που όλο της άνοιξης το λάγνο βάρος φέρει,/ σαν μήτρα πλήρης μες στο πένθος του θανάτου./ Τόση πληθώρα, αποκύημα της λύπης/ ήταν για μένα, και καρπός χωρίς πατέρα./ Το καλοκαίρι ξέρει εσένα, κι όταν λείπεις/ όλα σωπαίνουν τα πουλιά στον άδειο αέρα./ Κι αν κελαϊδήσουν, λένε πένθιμο κανόνα,/ κι ωχρούν τα φύλλα με το φόβο του χειμώνα» (William Shakespeare).

Συνέντευξη με το Gordon Kirkpatrick, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Birmingham της Αγγλίας στο Centre for International Education and Research 

Στη φωτογραφία ο Gordon Kirkpatrick

Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία, Βόρεια Ιρλανδία)

Σήμερα έχουμε φτάσει εξήντα εκατομμύρια κατοίκους, στην πραγματικότητα όλοι μας είμαστε «μετανάστες»: Κέλτες, Ρωμαίοι, Σάξονες, Ινδοί, Μουσουλμάνοι. Στο μεσαιωνικό παρελθόν το διοικητικό σύστημα βασίζονταν στη συγκεντρωτική εξουσία, αλλά το 1215 ο βασιλιάς υποχρεώθηκε να υπογράψει τη Μάγκνα Κάρτα, το «Μεγάλο Χάρτη των Ελευθεριών», οι βαρόνοι αμφισβήτησαν την κεντρική εξουσία και άρχισαν να εφαρμόζονται βασικές δημοκρατικές αρχές, όπως «κανείς δεν καταδικάζεται, φονεύεται, φυλακίζεται ή εξορίζεται χωρίς δίκη» και «η τιμωρία είναι ανάλογη με το αδίκημα». Από τότε μέχρι σήμερα η Μεγάλη Βρετανία δίνει τη δυνατότητα της διαφωνίας, της ελευθερίας του λόγου και συνυπάρχουμε οι λευκοί, οι μαύροι και οι ινδοί. Βέβαια συμβαίνει ότι και στη Γαλλία, οι αλλοδαποί σφουγγαρίζουν τα πατώματα, αλλά η τρίτη γενιά των μεταναστών ασιατικής καταγωγής στις εισαγωγικές πανεπιστημιακές εξετάσεις συγκεντρώνουν τις καλύτερες επιδόσεις στις θετικές επιστήμες.

Νεολιθικά Μνημεία (Stonehenge)

Πριν έρθει ο χριστιανισμός, οι άνθρωποι ονομάζονταν Δρυΐδες/Druids και πίστευαν στη φύση. Στον αρχαιολογικό χώρο Stonehenge έκαναν μυστικιστικές τελετές αλλά δε γνωρίζουμε ακριβώς το συμβολισμό τους. «Stonehenge» σημαίνει οι «κρεμαστοί λίθοι», και αποτελεί μέρος μιας σειράς μνημείων γνωστά ως henge(s), δηλαδή κυκλικές περιοχές με τάφρο. Αργότερα ήρθαν οι Ρωμαίοι οι οποίοι έφτιαξαν δρόμους, υποδομές και μετά οι Βίκινγκς. Το 1066 κατακτηθήκαμε από τον Γάλλο, Γουίλιαμ τον Κατακτητή που υποσχέθηκε δικαιότερη κατανομή της γης. Επέβαλε φόρους στον λαό του και τον ένωσε, έφτιαξε όπλα και μας νίκησαν. Στη Βρετανία ξέσπασε μία θρησκευτική διαμάχη ανάμεσα στους καθολικούς και τους προτεστάντες, είναι όμως αξιοσημείωτο ότι αυτός ο βασιλιάς άρχισε να κρατάει αρχεία για την ιδιοκτησία της γης. Σήμερα υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας που ισχύουν από εκείνη την εποχή. Οι Γάλλοι έχτισαν πάνω στους ρωμαϊκούς δρόμους και σιγά σιγά γεννήθηκε η βιομηχανική επανάσταση.

Βιομηχανική Επανάσταση

Η βιομηχανική επανάσταση γεννήθηκε εδώ κοντά στο Μπέρμινχαμ, μισή ώρα από εδώ στα ορυχεία της «Μαύρης Χώρας» (βλ. βίντεο). Ήταν κάτι σαν ανατίναξη! Μπορούμε να πούμε ότι η βιομηχανική επανάσταση ήταν τα αποτέλεσμα (α) των ευρύτερων κοινωνικών συνθηκών ενάντια στη φτώχεια όπως έγινε και με τη γαλλική επανάσταση, (β) της τεχνολογίας και της εκτεταμένης εκμετάλλευσης του σιδήρου, και (γ) του συστήματος των μεταφορικών μέσων, οδικώς και με τα κανάλια νερού. Αργότερα, η τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε για επεκτατικούς σκοπούς στις αποικίες και πάντα με την έγκριση της εκκλησίας. Η ιστορία γράφεται λανθασμένα γιατί κάποιοι λένε ότι οι άποικοι ήταν «ταξιδιώτες», λάθος, ήταν κατακτητές, υπήρχαν σκλάβοι! Το 1922 η Βρετανική Αυτοκρατορία απλώνονταν στο ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού και στο ένα τέταρτο της Γης. Η βρετανική διακυβέρνηση και η γλώσσα εξαπλώθηκαν. Όμως οι συνεχείς πόλεμοι εξάντλησαν αυτό το οικοδόμημα, πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο παραχωρείτε ανεξαρτησία στην Ιρλανδία και το 1932 παραχωρείται ανεξαρτησία στο Ιράκ και ακολουθεί ο πόλεμος στην Αίγυπτο. Η αυτοκρατορία ήταν στην κάθοδό της.

(«Ταξίδι στην Αγγλία, Βίντεο και Φωτογραφίες διάρκειας 12’ λεπτών): «Ένα Ταξίδι στο Χρόνο»: Προϊστορία – Stonehenge, Το Τείχος των Ρωμαίων – Handrian’s Wall, Ρωμαϊκά λουτρά στο Μπαθ, Μεσαιωνικά Κολέγια στην Οξφόρδη και στο Κέμπριτζ, Μουσείο Σκλάβων στο Λίβερπουλ, Στην καρδιά της βιομηχανικής επανάστασης – «Η Μαύρη Χώρα»/Black Country, Μουσείο Beatles Λίβερπουλ, Μπέρμινχαμ και Λονδίνο σήμερα, Φωτογραφίες

Πολιτισμός και Εκπαίδευση

Η θρησκεία δεν έχει την επίδραση που είχε παλιότερα. Δεν υπάρχει η παραδοσιακή «ηθική», το ένα τρίτο των παιδιών μας γεννιέται έξω από το παραδοσιακό οικογενειακό περιβάλλον. Αν και είμαστε μια μικρή σχετικά χώρα έχουμε την τέταρτη καλύτερη οικονομία στον κόσμο. Υπάρχει η πίεση να παραμείνουμε σε αυτό το υψηλό οικονομικό επίπεδο αλλά η παγκόσμια οικονομία αλλάζει συνεχώς, δε νομίζω, για παράδειγμα, ότι είμαστε παγκόσμια δύναμη αν μας συγκρίνεις με την Κίνα. Οι κύριοι παράγοντες που έπαιξαν ένα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ανθρώπινης ιστορίας νομίζω πως ήταν (α) η θρησκεία προφανώς, (β) η γεωγραφία, για παράδειγμα η Χιλή έγινε μία ιδιαίτερη χώρα με τη δική της ξεχωριστή ιστορία γιατί ήταν γεωγραφικά απομονωμένη ανάμεσα στον Ειρηνικό ωκεανό και την οροσειρά Κορδιλιέρα, (γ) το τρίτο θα έλεγα ότι είναι η τάση των ανθρώπων να κατακτούν, (δ) ένα άλλο στοιχείο πιστεύω ότι είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων, των εθίμων, των παραδόσεων, των εργαλείων κάθε λαού, με μια λέξη ο πολιτισμός, με ιδιαίτερο στοιχείο τη γλώσσα, και (ε) θα πρόσθετα τη γραπτή μορφή επικοινωνίας, τη γραπτή γλώσσα. Οι χώρες που ανέπτυξαν αυτή τη μορφή γλώσσας έδωσαν τη δυνατότητα για μια καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στις γενιές, για παράδειγμα, στην Ελλάδα, νομίζω ότι έχουν ιδιαίτερη σημασία οι γραπτές μαρτυρίες από το αρχαίο δράμα και την αρχαία τραγωδία. Είναι πολύ σημαντική ανθρώπινη κληρονομιά τα χειρόγραφα του Αριστοφάνη και του Αισχύλου. Η πιο πρόσφατη επανάσταση είναι η ψηφιακή επικοινωνία.

Η εκπαίδευση είναι το ισχυρότερο όπλο για να αλλάξουμε τον κόσμο. Αν κοιτάξουμε την βρετανική ιστορία, μπορούμε να δούμε ότι, η εκπαίδευση ήταν διαθέσιμη μόνο για τους πλούσιους με τη στήριξη της εκκλησίας, χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι τα θρησκευτικά κολλέγια της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ από το 12-13^ο αιώνα. Με τη βιομηχανική επανάσταση άρχισαν οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών προς τα αστικά κέντρα. Περίπου το 1820 στη Βουλή μας, άρχισαν να λαμβάνουν υπόψη αυτά τα εξαθλιωμένα στρώματα και τα παιδιά. Τα μάζεψαν και άρχισε η εκπαίδευση, σε αυτό η εκκλησία έπαιξε πρωταρχικό ρόλο. Το 1944 είχαμε μια μεγάλη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση σύμφωνα με την οποία «κάθε παιδί έχει απόλυτο δικαίωμα στην εκπαίδευση, σύμφωνα με την ηλικία και τις ικανότητές του». Ήταν μια ψυχολογική προσέγγιση και μπορείς να διακρίνεις πόσο ανόητη ήταν. Πώς μπορείς να μετρήσεις τις ικανότητες ενός ανθρώπου; Όχι άσχημα όμως για ξεκίνημα.

Με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου χρειάστηκε να καλέσουν άτομα από τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα να εκπαιδευτούν και να αναλάβουν θέσεις στην τεχνολογική αγορά. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το 1970, όπου γίνεται ξανά έντονο το αίτημα για την ελευθερία του ανθρώπου με καλλιτεχνικούς εκφραστές τους Beatles. Οι Beatles τραγούδησαν για την ελευθερία των απλών ανθρώπων και για την κοινωνική δικαιοσύνη, ήταν ένα κοινωνικό κίνημα. Θυμάσαι στο Μουσείο των «Σκαθαριών» που επισκεφτήκαμε μαζί στο Λίβερπουλ, υπήρχαν πολλές αναφορές για την κοινωνική απήχηση του συγκροτήματος, επίσης είχαμε τα φοιτητικά κινήματα στη Γαλλία το Μάη του 1968, στην Αμερική, στην Πράγα κτλ. Άρχισε να αναπτύσσεται ένα κοινωνικό σύστημα στο χώρο της υγείας και της παιδείας. Στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 έχουμε την έξαρση του καταναλωτισμού. Στο χώρο της βρετανικής παιδείας έγιναν προσπάθειες για την αποκέντρωση από τα συγκεντρωτικά κέντρα εξουσίας και την εξάπλωση στους φτωχούς και στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Για παράδειγμα, σήμερα στο Μπαγκλαντές ένα άτομο είναι υπεύθυνο για 100.000 εκπαιδευτικούς, πολύ συγκεντρωτικό σύστημα.

Η πρώην πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ με την πολιτική του φιλελευθερισμού διέσπασε το εκπαιδευτικό μας σύστημα, πήρε τον έλεγχο από το κράτος και τον έδωσε στον ιδιωτικό τομέα, εισήγαγε στα δημόσια σχολεία τους όρους και τη φιλοσοφία της αγοράς, «καταναλωτής», «επιλογή σχολείου», «χρηματοδότηση», «γονείς πελάτες», «ανταγωνισμός», «αξιολόγηση», «καλά και κακά σχολεία». Κάθε σχολείο μας είναι υπεύθυνο για το προσωπικό, τους μαθητές και το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα. Τα σχολεία απομονώθηκαν, μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε κοινό αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Τώρα έρχεται μια νέα πολιτική που θέλει να προσαρμόσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα ακόμη περισσότερο στην αγορά, υπάρχει έντονη η τάση για υψηλά επίπεδα στην απόδοση των μαθητών. Προσπαθούμε να φέρουμε σε επικοινωνία τα σχολεία μεταξύ τους αλλά διατηρώντας την αυτονομία του καθενός.

Παιδαγωγική vs Στάνταρτ

Να πετύχεις τον υψηλότερο δυνατόν αποτέλεσμα μέσα από ένα σύστημα εξετάσεων. Θέτουμε συγκεκριμένους στόχους, τους οποίους μετά μπορούμε να αξιολογήσουμε αν τους υλοποιήσαμε. Υπάρχει όμως κριτική ότι έτσι χάνουμε την δημιουργικότητα και την πνευματικότητά μας.

Εκπαιδευτική Εμπειρία

Πήγα στην Κάμπια και φτιάξαμε ένα πρόγραμμα επιθεώρησης της εκπαίδευσης, όμως το πρόβλημα ήταν οικονομικό. Στη Σαουδική Αραβία δούλεψα με Βρετανούς που ζούσαν εκεί πέρα. Στη Χιλή συνεργαστήκαμε με την κυβέρνηση για την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, σε πολλές χώρες της Ευρώπης ερευνήσαμε τη δημοκρατικότητα της εκπαίδευσης. Επίσης στο Ισραήλ δούλεψα με Άραβες και Εβραίους, τους είπα, «αν δεν δουλέψετε μαζί στο ίδιο δωμάτιο εγώ δε συμμετέχω», και συνεργάστηκαν. Ήταν καταπληκτικό να τους δω να εργάζονται μαζί. Οι Εβραίοι είναι έξι εκατομμύρια άνθρωποι και έχουν μια από τις ισχυρότερες οικονομίες στον κόσμο, διαθέτουν ενέργεια και ικανότητες, και οι Άραβες, έχουν μια πλούσια και αξιόλογη παράδοση. Υπάρχει βέβαια και το πολιτικό πρόβλημα με τους Παλαιστίνιους. Οι Εβραίοι είναι πολύ κοντά ο ένας στον άλλο. Επιστρέφουν στο Ισραήλ από όλον τον κόσμο, και όταν φτάσεις χωρίς υπάρχοντα σου δίνουν φαγητό, σου βρίσκουν δουλειά και τα παιδιά σου αρχίζουν να εκπαιδεύονται. Είναι εκπληκτικό να βλέπεις όλες τις παραδόσεις εκεί πέρα γιατί υπάρχουν Αφρικανοί, Εβραίοι, Ρώσοι.

Η μάθηση εξαρτάται βέβαια από το άτομο αλλά και η χώρα της καταγωγής έχει καταλυτική επίδραση. Όταν μιλάω με Έλληνες είναι φιλικοί, οι Ρώσοι είναι καλοί αλλά είναι δύσκολο να σπάσεις τον «πάγο» και να δεις αυτό που κρύβουν μέσα τους. Πήγα επίσης στην Κίνα σε μια από τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές στο Σι-Τζου. Είναι εκπληκτικό αυτό που είδα εκεί πέρα, τα σχολεία τους είναι όπως τα καλύτερα ξενοδοχεία της Ευρώπης. Συνολικά τώρα, βλέποντας τη ζωή μου μετά από εβδομήντα χρόνια, μπορώ να πω ότι αυτό που πραγματικά άλλαξε τη ζωή των ανθρώπων τον τελευταίο αιώνα, είναι η εκπαίδευση. Η εκπαίδευση άλλαξε και τη δική μου ζωή. Όμως η εκπαίδευση, χρησιμοποιείται και για τον έλεγχο των ανθρώπων. Αυτή είναι η κακή εκπαίδευση. Η αληθινή ευκαιρία είναι να δώσεις ελευθερία στους ανθρώπους και να κάνεις τους νέους να αναπτύξουν ένα κριτικό πνεύμα. Κριτικό πνεύμα σημαίνει, να λάβεις υπόψη σου τις διαφορετικές απόψεις σχετικά με ένα θέμα, και στη συνέχεια με καθαρή συνείδηση να πάρεις τις προσωπικές σου αποφάσεις οι οποίες θα επηρεάσουν τη δική σου ζωή.

97. Ταξίδι στην Ουαλία, των καταπράσινων δρυμών και του Ατλαντικού!

Η ονομασία «Wales» προέρχεται από τη γερμανική λέξη «Walha» που σημαίνει «ξένος, αλλότριος». Οι πρώτες πηγές καταγεγραμμένης ιστορίας αναφέρονται στη ρωμαϊκή κατοχή και στα ρωμαϊκά φρούρια. Με την αποχώρηση των Ρωμαίων τον 5^ο αιώνα η χώρα καταλήφθηκε κυρίως από Ιρλανδούς και Βρετανούς Κέλτες. Αυτοί δέχτηκαν τις επιθέσεις των Νορμανδών, έκαναν ειρήνη με τους Βίκινγκς και κατακτήθηκαν από τους Αγγλοσάξονες βασιλιάδες (1063). Οι Ουαλοί εξεγέρθηκαν πολλές φορές εναντίον της αγγλονορμαδικής κατοχής, αλλά τελικά το 1536 έγινε ενσωμάτωση με την Αγγλία. Από το 1925 και μετά αναζήτησαν μεγαλύτερη αυτονομία και ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο, την οποία πέτυχαν μετά από το δεύτερο δημοψήφισμα με την ίδρυση της Ουαλικής Εθνοσυνέλευσης (1999). Το παρελθόν και μέλλον της χώρας εικονίζεται στα 641 κάστρα, την ιδιαίτερη γλώσσα, τους καταπράσινους εθνικούς δρυμούς στους οποίους είχαμε την ευκαιρία να περπατήσουμε ως τις ακτές του Ατλαντικού.

(«Ταξίδι στην Ουαλία, Βίντεο διάρκειας 5’ λεπτών): Εθνικός Δρυμός Snowdonia, Conwy, Caernarfon, Beaumaris μεσαιωνικά οχυρά (1283-1289), Tα Κάστρα Caernarfon k’ Beaumaris, Aberystwyth, Περιοχή Cardiff, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο St Fagans

Μια από τις βασικές διαφορές στην ουαλική εκπαίδευση είναι ότι αρκετοί μαθητές χρησιμοποιούν ως μέσο εκμάθησης την ουαλική γλώσσα. Επίσης η αποκεντρωτική εκπαιδευτική πολιτική στις τέσσερις χώρες του Ηνωμένου Βασιλείου αναδεικνύει επιμέρους παραδείγματα: στην Αγγλία συνεχίζουν τις μεταρρυθμίσεις δημιουργώντας μια ποικιλία στους τύπους των σχολείων και δίνοντας έμφαση στη γονική επιλογή (diversity of school types and parental choice) κάτι που πιστεύουμε ότι με βάση το σχεδιασμό και τις κατηγορίες της εκπαιδευτικής αξιολόγησης θέλει να προωθήσει η εκπαιδευτική πολιτική και στην Ελλάδα, ενώ στην Ουαλία και στη Σκωτία παραμένουν περισσότερο προσηλωμένοι στην ιδέα της κοινότητας με βάση το ενιαίο σχολείο (concept of the community-based comprehensive school). Η γενική υποχρεωτική εκπαίδευση απευθύνεται σε όλα τα παιδιά που είναι μόνιμα εγκατεστημένα στη χώρα, ανεξάρτητα από την εθνικότητα τους, και διαρκεί έντεκα χρόνια. Ο Εκπαιδευτικός Νόμος του 2002 ορίζει ως ισόρροπο και πολύπλευρο το πρόγραμμα που προάγει την πνευματική, ηθική, ψυχική και σωματική ανάπτυξη των μαθητών στο σχολείο και την κοινωνία. Επίσης προετοιμάζει τους μαθητές για τις προοπτικές, ευθύνες και εμπειρίες για τη συνέχεια της ζωής τους.

98. Ταξίδι στη Σκωτία, των πεδινών/Lowlands και των ορεινών/Highlands!

Η ονομασία «Σκωτία» από τη λατινική «Scoti» και ύστερη «Scotia» αναφέρεται στη «χώρα των Γαλατών». Οι Ρωμαίοι έχτισαν το «Τείχος του Αδριανού» για να ελέγξουν τις τοπικές φυλές του βορρά και του νότου, αλλά τελικά αυτό αποτέλεσε το βόρειο σύνορο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη Βρετανία. Ήδη από τον 13^ο αιώνα άρχισαν οι διαμάχες ανάμεσα στους Σκωτσέζους και στους Άγγλους. Σήμερα οι εθνικιστικές τάσεις στη Σκωτία είναι εντονότερες από αυτές της Ουαλίας. Στις 18 Σεπτεμβρίου 2014 έχει ανακοινωθεί η διεξαγωγή δημοψηφίσματος που πιθανώς θα τερματίσει τον 307ετή δεσμό με την Βρετανία και θα την κάνει ανεξάρτητη χώρα. Η ιστορία και ο πολιτισμός της διαφέρει ανάμεσα στις ορεινές (Highlands) και στις πεδινές περιοχές (Lowlands). Τίποτα από την επίσκεψή μας στη Σκωτία δε συγκρίνεται με τις πεζοπορίες στα βουνά. Ο αέρας πιο καθαρός από ποτέ όπως και τα χρώματα. Τα καθαρά νερά είναι ο βασικός λόγος ύπαρξης των αποστακτήρων ουίσκι υπό των ήχων της σκωτσέζικης γκάιντας που συναντάς παντού. Στα πεδινά οι πόλεις Ινβερνές, Γλασκώβη και το Εδιμβούργο, η «Αθήνα του Βορρά».

(«Ταξίδι στην Σκωτία, Βίντεο διάρκειας 5’ λεπτών): Α. “Φύση”; Highlands/Υψίπεδα, Εθνικό Πάρκο Cairngorms, Η Λίμνη Λοχ Νες, Β. “Πόλεις”: Ινβερνές, Γλασκώβη, Εδιμβούργο η «Αθήνα του Βορρά»

Το σκωτσέζικο εκπαιδευτικό σύστημα οργανώνεται από το Κοινοβούλιο της Σκωτίας υπό το πρίσμα της Εκπαιδευτικής Πράξης του 1980. Οι μαθητές αρχίζουν να φοιτούν το δημοτικό σχολείο στην ηλικία ανάμεσα στα 4½ και 5½ και για επτά έτη. Παραδοσιακά το σκωτσέζικο εκπαιδευτικό σύστημα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση που διαρκεί τέσσερα έτη δίνει έμφαση σε ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών αντικειμένων, ενώ τα εκπαιδευτικά συστήματα της Αγγλίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας δίνουν μεγαλύτερη έμφαση σε ένα μικρότερο φάσμα εκπαιδευτικών αντικειμένων σε μεγαλύτερο βάθος.

99. Ταξίδι στην Βόρεια Ιρλανδία, η ιστορία στους τοίχους graffiti/murals/τοιχογραφίες!

Η Βόρεια Ιρλανδία είναι μοναδική όχι μόνο λόγω των πολυτάραχων συγκρούσεων αλλά και λόγω των υπέροχων φυσικών τοπίων της που φτάνουν ως το «λιθόστρωτο μονοπάτι του γίγαντα» (Giant’s Causeway) με τις χιλιάδες κολόνες του βασάλτη, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Τον 16ο αιώνα η σημερινή Βόρεια Ιρλανδία ήταν η βάση της ιρλανδικής αντίστασης ενάντια στην αγγλική αποικιοκρατία. H Βόρεια Ιρλανδία δημιουργήθηκε το 1921 με την στήριξη της πλειοψηφίας του προτεσταντικού πληθυσμού οι οποίοι ήταν απόγονοι των εποίκων της Βρετανίας. Ωστόσο η μειοψηφία των καθολικών ήθελε μια ενωμένη Ιρλανδία ανεξάρτητη από τη βρετανική κυριαρχία. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο θρησκευτικών κοινοτήτων, και με τη συμμετοχή των κρατικών δυνάμεων, στοίχισε πάνω από 3.000 ζωές και προκάλεσε πάνω από 50.000 θύματα/παράπλευρες απώλειες. Το 1998 ζήσαμε και γιορτάσαμε στη Μεγάλη Βρετανία την υπογραφή της «Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής», την παύση των εχθροπραξιών και την έναρξη της αυτο-διακυβέρνησης. Η συμφωνία προβλέπει ότι η Βόρεια Ιρλανδία συνεργάζεται με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας σε ορισμένους τομείς πολιτικής, ενώ άλλες περιοχές προσδιορίζονται από την βρετανική κυβέρνηση, αν και η Δημοκρατία της Ιρλανδίας «μπορεί να υποβάλει απόψεις και προτάσεις» με «αποφασιστικές προσπάθειες για την επίλυση των διαφωνιών μεταξύ των δύο κυβερνήσεων».

(Ταξίδι στη Βόρεια Ιρλανδία, Βίντεο διάρκειας 5’ λεπτών): “Το λιθόστρωτο μονοπάτι του γίγαντα” (Giant’s Causeway), Το Νησί Devenish, Derry η πόλη των τειχών, Μπέλφαστ – “Η ιστορία στους τοίχους”: graffiti – murals – τοιχογραφίες

Το Τμήμα Εκπαίδευσης της Βόρειας Ιρλανδίας είναι υπεύθυνο για την εκπαιδευτική πολιτική της χώρας η οποία είναι παρόμοια με αυτήν στην Ουαλία και στη Σκωτία. Όλα τα σχολεία στη Βόρεια Ιρλανδία ακολουθούν το Αναλυτικό Πρόγραμμα που βασίζεται στο Εθνικό Αναλυτικό Πρόγραμμα που χρησιμοποιείται στην Αγγλία και την Ουαλία. Οι μαθητές μελετούν μια ευρεία βάση μαθημάτων που περιλαμβάνουν γεωγραφία, αγγλικά, μαθηματικά, επιστήμες, φυσική αγωγή, μουσική και ξένες γλώσσες, αλλά υπάρχουν προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του προγράμματος σπουδών ώστε να δίνει έμφαση σε περισσότερες δεξιότητες (skills-based) όπως στην οικιακή οικονομία, την τοπική και οικουμενική ταυτότητα του πολίτη και την προσωπική, κοινωνική και υγειονομική εκπαίδευση ως υποχρεωτικά μαθήματα.