Θεάσεις: 28.084
Του Γιάννη Σαλονικίδη, δασκάλου
«Αναφορά στην ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης»
(νεοελληνικός διαφωτισμός – 1985)
(2ο μέρος 1929 έως 1985)
Μια εργασία που αναφέρεται περιληπτικά στην Ιστορία της Νεοελληνικής εκπαίδευσης από την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού ώς τις μέρες μας (1985). Περιλαμβάνονται διαγράμματα της διάρθρωσης της εκπαίδευσης ανά χρονολογική περίοδο.
1929 – 1950
Μετά τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του 1899, 1913, 1917 με τη γλωσσική αλλαγή και την εισαγωγή της αστικής ιδεολογίας στα αναγνωστικά του δημοτικού σχολείου, επόμενος σταθμός είναι η μεταρρύθμιση του 1929.
Η μεταρρύθμιση αυτή ήταν έργο της κυβέρνησης Βενιζέλου και περιλαμβάνει τα νομοσχέδια που κατατέθηκαν από τους υπουργούς Παιδείας Κ. Γόντικα(1929) και Γ. Παπανδρέου(1930-32)
Στην εισηγητική έκθεσή του ο Κ. Γόντικας [1] θα τονίσει την αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας, τον ολιγαρχικό χαρακτήρα της παιδείας με την παραμέληση της εκπαίδευσης μεγάλων λαϊκών μαζών, την υποβαθμισμένη εκπαίδευση του εκπαιδευτικού προσωπικού κ.ά.
Συνολικά υποβλήθηκαν 13 νομοσχέδια στη Βουλή για ψήφιση. Το εισαγόμενο, νέο εκπαιδευτικό σύστημα καθιέρωνε:
– Εξάχρονο δημοτικό σχολείο (για γενική μόρφωση και επαγγελματική προεκπαίδευση).
– Εξάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση
– Εξάχρονο γυμνάσιο ή πρακτικό λύκειο ή σχολή μέσης εκπαίδευσης (συγχώνευση των δύο πρώτων), με κατεύθυνση θεωρητική και πρακτική.
– Μικτή φοίτηση των δύο φύλων σ’ όλα τα σχολεία της στοιχειώδους εκπαίδευσης, γενικής και επαγγελματικής, για λόγους οικονομικούς και παιδαγωγικούς.
Την περίοδο 1930-32 με υπουργό Παιδείας τον Γ. Παπανδρέου η μεταρρύθμιση συνεχίστηκε με το Ν. 5045 του 1930, που καθιέρωνε τη διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας στο δημοτικό σχολείο για τις τέσσερις πρώτες τάξεις και για τις δύο τελευταίες μαζί με την καθαρεύουσα. Επίσης με το Ν. 4799/1930 κυρώθηκε συμφωνία για σύναψη δανείου με σουηδική εταιρεία για την ανέγερση σχολικών κτιρίων (μόνο που όταν εξαντλήθηκαν τα χρήματα έμειναν πολλά διδακτήρια μισοτελειωμένα).
Όλες αυτές οι προσπάθειες δεν ήταν δυνατόν να μη προκαλέσουν αντιδράσεις. Και πάλι χρησιμοποιούνται τα ίδια επιχειρήματα και κινητοποιούνται επαγγελματικά σωματεία. Είναι χαρακτηριστικό το υπόμνημα των Συνεργαζομένων Σωματείων [2] όπου προτείνονται τα παρακάτω:
– Να συγκροτηθεί Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο αποτελούμενο από τον υπουργό Παιδείας, τον αρχιεπίσκοπο, αντιπρόσωπο της Φιλοσοφικής σχολής και τρεις εκπαιδευτικούς με αποδεδειγμένα «αστικά φρονήματα», για να καταρτίσουν σχολικά προγράμματα, να ελέγχουν τα βιβλία και να εποπτεύουν γενικά την εκπαίδευση.
– Να καταργηθούν τα μικτά δημοτικά σχολεία και τα μικτά διδασκαλεία, γιατί αυτά είναι σύμφωνα με τον μπολσεβικισμό.
– Να καταργηθεί η δημοτική γλώσσα («μαλλιαρή γλώσσα»), γιατί είναι η γλώσσα των κομμουνιστικών εντύπων.
– Να απομακρυνθούν οι υπάλληλοι (ως το επίπεδο καθηγητή πανεπιστημίου) οι οποίοι ενισχύουν την κομμουνιστική θεωρία ή την «μαλλιαρή» γλώσσα.
– Να αποβληθούν οι αριστεροί φοιτητές και να διαλυθούν οι σύλλογοί τους.
– Να κηρυχθεί εκτός νόμου το Κομμουνιστικό κόμμα…
Το σχέδιό τους είναι να συνδεθεί η δημοτική γλώσσα με μια ορισμένη ιδεολογία, την κομμουνιστική.
Η μεταρρύθμιση του 1929 δεν προχώρησε, όχι μόνο εξαιτίας των αντιδράσεων, αλλά και γιατί την πρόλαβε η δικτατορία του Κονδύλη(1935) κι έπειτα η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 του Ι. Μεταξά.
Ο δικτάτορας στο διάγγελμά του θα επικαλεστεί τον κομμουνιστικό κίνδυνο που «παρασκεύαζε την κοινωνικήν επανάστασιν και τελευταίως επίστευσεν ότι ευρίσκεται εις τα πρόθυρα αυτής». [3] Από τον υπουργό Παιδείας Κ. Γεωργακόπουλο οι μεταρρυθμιστές θα κατηγορηθούν ότι προσπάθησαν να υπονομεύσουν την θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένεια. [4] Ο ίδιος ο Ι. Μεταξάς αναλαμβάνει και υπουργός Παιδείας και αναστέλλει τα άρθρα του Συντάγματος που κατοχυρώνουν τις ανθρώπινες ελευθερίες, θα καταργήσει τον συνδικαλισμό και θα ιδρύσει τη φασιστική νεολαία ΕΟΝ στα πρότυπα της χιτλερικής νεολαίας.
Στο χώρο της εκπαίδευσης με τον Α.Ν 952/1937 ιδρύεται ο ΟΕΔΒ, με σκοπό να ελέγχονται άμεσα τα σχολικά αναγνωστικά, με τον Α.Ν 953/1937 οι παιδαγωγικές ακαδημίες (που λειτουργούν ήδη από το 1933) ονομάζονται ανώτατες, αλλά διατηρείται ο διετής κύκλος σπουδών και με το Α.Ν 1800/1939 θα καταργηθεί η διάρθρωση των σχολικών βαθμίδων της μεταρρύθμισης του 1929 μετατρέποντας το δημοτικό σε 4/τάξιο και το γυμνάσιο σε 8/τάξιο(χωρισμένο σε δύο κύκλους). Με τον τρόπο αυτό συρρικνώθηκε το δημοτικό και περιορίστηκε το δικαίωμα μόρφωσης στα παιδιά από κατώτερες κοινωνικές τάξεις.
Τον φασισμό του Μεταξά διαδέχεται η τριπλή Κατοχή. Οι επιπτώσεις είναι σοβαρές. Το σχολικό έτος 1940-41 κράτησε μόνο τρεις μήνες και το σχολικό έτος 1941-42 μόλις 20 μέρες. [5] Κι όμως μέσα σ’ αυτή τη δυστυχία ο καθηγητής Ιωάννης Κακριδής διώκεται από τους συναδέλφους του της Φιλοσοφικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών για το τονικό σύστημα που ακολούθησε στην έκδοση μιας διάλεξής του, αλλά και για τη γενικότερη θέση του στο θέμα της διδασκαλίας των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. [6] Βέβαια η φράση ότι ο Ι.Θ. Κακριδής ήταν «γνωστός δια τας αριστεράς αυτού γλωσσικάς θεωρίας» δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας για τα κίνητρα των διωκτών του. [7]
Μέσα στα χρόνια της Κατοχής και λίγο αργότερα εκφράστηκαν σκέψεις για μια ριζοσπαστική αλλαγή στην εκπαίδευση από την ΠΕΕΑ(Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης). Δυο επιτροπές κομματικών οργανώσεων (ΕΑΜ, ΕΛΑΣ) υπέβαλαν σχέδιο που προβάλλει απόψεις για την εκπαίδευση σύμφωνες με την ιδεολογία των συντακτών τους.
Εκεί αναφέρονται: α) η παιδεία είναι η σπουδαιότερη κοινωνική λειτουργία ταγμένη στην υπηρεσία του λαϊκού συνόλου… ούτε μπορεί ποτέ να γίνει αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης…, β) γενικός σκοπός της… να ανυψώσει… τον εργαζόμενο λαό… (επιθυμεί να διαπλάσει πολίτες δημιουργικούς, ικανούς να συνεργάζονται, να προσαρμόζονται στην πραγματικότητα κλπ.), γ) αναγκαίες προϋποθέσεις είναι: σπουδές πανεπιστημιακές (4/χρονες) για τους δασκάλους και βελτίωση της θέσης τους. [8] Οι αλλαγές αυτές δεν πραγματοποιήθηκαν ούτε τις έλαβε υπόψη του το μεταπελευθερωτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του νέου αστικού ελληνικού κράτους.
Για πρώτη φορά σε κείμενο για την εκπαίδευση γίνεται και σαφής απαρίθμηση μέτρων για τη βελτίωση της θέσης των μαθητών. Ο Κ. Δ. Σωτηρίου στο βιβλίο του «Η παιδεία μας σήμερα» (Αθήνα 1946) διαπιστώνει και ονομάζει τρεις κατάρες του εκπαιδευτικού μας συστήματος: ψευτοκλασικισμό (οι αρχαίοι έγιναν σκιάχτρα ζωής, σκιάχτρα της χαράς), άγονο ιστορισμό (το βλέμμα στραμμένο μόνο στο παρελθόν), στείρο εγκυκλοπαιδισμό. [9]
Το καλοκαίρι του 1946 ιδρύεται ο μορφωτικός σύλλογος «Αθήναιον» και στο πρόγραμμα της πρώτης περιόδου μαθημάτων βρίσκουμε ορισμένες μεγάλες προσωπικότητες, όπως τους: Θρ. Σταύρου, Ε. Παπανούτσο, Κ. Θ. Δημαρά, Λ. Πολίτη, Σ. Καραντινό, Μ. Χατζηδάκη, Μ. Β. Σακελλαρίου. Η ιδιωτική πρωτοβουλία προλαβαίνει και πάλι το δύσκαμπτο κρατικό μηχανισμό.
Η μεταρρύθμιση του 1929 βάζει τις βάσεις του αστικού σχολείου. Για πρώτη φορά δημιουργούνται επαγγελματικά λύκεια. Το κράτος προσπαθεί να προσαρμόσει την εκπαίδευση στις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες εξέλιξης. Ο νομοθέτης του 1929 έχει τη συνείδηση ότι πραγματοποιεί την αλλαγή που δεν έγινε το 1913 λέγοντας ότι η κυβέρνηση των φιλελευθέρων «ζητεί και πάλιν», μετά από 15 χρόνια, τη ριζική μεταμόρφωση της παιδείας και την εντάσσει στη γενικότερη ανορθωτική της πολιτική.[10]Αρκετά από τα μέτρα που πάρθηκαν τότε είχαν περισσότερο πρακτικό παρά προοδευτικό χαρακτήρα. Π.χ. η εισαγωγή της δημοτικής γλώσσας στο σχολείο έγινε, γιατί ήταν αδύνατο να μεταδοθούν επαγγελματικές γνώσεις στην καθαρεύουσα. Τα μικτά σχολεία εξυπηρετούσαν και λόγους οικονομίας. Το πνεύμα όμως του ελληνικού σχολείου δεν άλλαξε. Μάλιστα με την πρώτη ευκαιρία είχαμε οπισθοδρόμηση κυρίως στο γλωσσικό ζήτημα.
Έπειτα ήρθε η δικτατορία, η κατοχή και ο εμφύλιος και δεν ήταν δυνατό να παρουσιαστεί καμία πρόοδος. Έτσι κι αλλιώς δεν υπήρχαν ποτέ οι προϋποθέσεις.
[1] Α. Δημαρά, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1986, τομ. Β΄, σελ. 163-166
[2] Όπως παραπάνω, σελ. 178-179
[3] Α. Δημαρά, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1986, τομ. Β΄, σελ. 183
[4] Όπως παραπάνω, σελ. 184
[5] Σ. Μπουζάκη, Νεοελληνική Εκπαίδευση, Gutenberg, Αθήνα 1991, σελ. 90
[6] Α. Δημαρά, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1986, τομ. Β΄, σελ. 197-198
[7] Όπως παραπάνω, σελ. 193-197
[8] Α. Δημαρά, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1986, τομ. Β΄, σελ 202-207
[9] Όπως παραπάνω, σελ. 207-211
[10] Όπως παραπάνω, σελ. 163
Σχετικά
Φορτώνει...
Ιαν 23 2006
Ιστορία της Νεοελληνικής εκπαίδευσης 2ο μέρος
Του Γιάννη Σαλονικίδη, δασκάλου
(νεοελληνικός διαφωτισμός – 1985)
Μια εργασία που αναφέρεται περιληπτικά στην Ιστορία της Νεοελληνικής εκπαίδευσης από την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού ώς τις μέρες μας (1985). Περιλαμβάνονται διαγράμματα της διάρθρωσης της εκπαίδευσης ανά χρονολογική περίοδο.
1929 – 1950
Μετά τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του 1899, 1913, 1917 με τη γλωσσική αλλαγή και την εισαγωγή της αστικής ιδεολογίας στα αναγνωστικά του δημοτικού σχολείου, επόμενος σταθμός είναι η μεταρρύθμιση του 1929.
Η μεταρρύθμιση αυτή ήταν έργο της κυβέρνησης Βενιζέλου και περιλαμβάνει τα νομοσχέδια που κατατέθηκαν από τους υπουργούς Παιδείας Κ. Γόντικα(1929) και Γ. Παπανδρέου(1930-32)
Στην εισηγητική έκθεσή του ο Κ. Γόντικας [1] θα τονίσει την αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας, τον ολιγαρχικό χαρακτήρα της παιδείας με την παραμέληση της εκπαίδευσης μεγάλων λαϊκών μαζών, την υποβαθμισμένη εκπαίδευση του εκπαιδευτικού προσωπικού κ.ά.
Συνολικά υποβλήθηκαν 13 νομοσχέδια στη Βουλή για ψήφιση. Το εισαγόμενο, νέο εκπαιδευτικό σύστημα καθιέρωνε:
– Εξάχρονο δημοτικό σχολείο (για γενική μόρφωση και επαγγελματική προεκπαίδευση).
– Εξάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση
– Εξάχρονο γυμνάσιο ή πρακτικό λύκειο ή σχολή μέσης εκπαίδευσης (συγχώνευση των δύο πρώτων), με κατεύθυνση θεωρητική και πρακτική.
– Μικτή φοίτηση των δύο φύλων σ’ όλα τα σχολεία της στοιχειώδους εκπαίδευσης, γενικής και επαγγελματικής, για λόγους οικονομικούς και παιδαγωγικούς.
Την περίοδο 1930-32 με υπουργό Παιδείας τον Γ. Παπανδρέου η μεταρρύθμιση συνεχίστηκε με το Ν. 5045 του 1930, που καθιέρωνε τη διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας στο δημοτικό σχολείο για τις τέσσερις πρώτες τάξεις και για τις δύο τελευταίες μαζί με την καθαρεύουσα. Επίσης με το Ν. 4799/1930 κυρώθηκε συμφωνία για σύναψη δανείου με σουηδική εταιρεία για την ανέγερση σχολικών κτιρίων (μόνο που όταν εξαντλήθηκαν τα χρήματα έμειναν πολλά διδακτήρια μισοτελειωμένα).
Όλες αυτές οι προσπάθειες δεν ήταν δυνατόν να μη προκαλέσουν αντιδράσεις. Και πάλι χρησιμοποιούνται τα ίδια επιχειρήματα και κινητοποιούνται επαγγελματικά σωματεία. Είναι χαρακτηριστικό το υπόμνημα των Συνεργαζομένων Σωματείων [2] όπου προτείνονται τα παρακάτω:
– Να συγκροτηθεί Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο αποτελούμενο από τον υπουργό Παιδείας, τον αρχιεπίσκοπο, αντιπρόσωπο της Φιλοσοφικής σχολής και τρεις εκπαιδευτικούς με αποδεδειγμένα «αστικά φρονήματα», για να καταρτίσουν σχολικά προγράμματα, να ελέγχουν τα βιβλία και να εποπτεύουν γενικά την εκπαίδευση.
– Να καταργηθούν τα μικτά δημοτικά σχολεία και τα μικτά διδασκαλεία, γιατί αυτά είναι σύμφωνα με τον μπολσεβικισμό.
– Να καταργηθεί η δημοτική γλώσσα («μαλλιαρή γλώσσα»), γιατί είναι η γλώσσα των κομμουνιστικών εντύπων.
– Να απομακρυνθούν οι υπάλληλοι (ως το επίπεδο καθηγητή πανεπιστημίου) οι οποίοι ενισχύουν την κομμουνιστική θεωρία ή την «μαλλιαρή» γλώσσα.
– Να αποβληθούν οι αριστεροί φοιτητές και να διαλυθούν οι σύλλογοί τους.
– Να κηρυχθεί εκτός νόμου το Κομμουνιστικό κόμμα…
Το σχέδιό τους είναι να συνδεθεί η δημοτική γλώσσα με μια ορισμένη ιδεολογία, την κομμουνιστική.
Η μεταρρύθμιση του 1929 δεν προχώρησε, όχι μόνο εξαιτίας των αντιδράσεων, αλλά και γιατί την πρόλαβε η δικτατορία του Κονδύλη(1935) κι έπειτα η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 του Ι. Μεταξά.
Ο δικτάτορας στο διάγγελμά του θα επικαλεστεί τον κομμουνιστικό κίνδυνο που «παρασκεύαζε την κοινωνικήν επανάστασιν και τελευταίως επίστευσεν ότι ευρίσκεται εις τα πρόθυρα αυτής». [3] Από τον υπουργό Παιδείας Κ. Γεωργακόπουλο οι μεταρρυθμιστές θα κατηγορηθούν ότι προσπάθησαν να υπονομεύσουν την θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένεια. [4] Ο ίδιος ο Ι. Μεταξάς αναλαμβάνει και υπουργός Παιδείας και αναστέλλει τα άρθρα του Συντάγματος που κατοχυρώνουν τις ανθρώπινες ελευθερίες, θα καταργήσει τον συνδικαλισμό και θα ιδρύσει τη φασιστική νεολαία ΕΟΝ στα πρότυπα της χιτλερικής νεολαίας.
Στο χώρο της εκπαίδευσης με τον Α.Ν 952/1937 ιδρύεται ο ΟΕΔΒ, με σκοπό να ελέγχονται άμεσα τα σχολικά αναγνωστικά, με τον Α.Ν 953/1937 οι παιδαγωγικές ακαδημίες (που λειτουργούν ήδη από το 1933) ονομάζονται ανώτατες, αλλά διατηρείται ο διετής κύκλος σπουδών και με το Α.Ν 1800/1939 θα καταργηθεί η διάρθρωση των σχολικών βαθμίδων της μεταρρύθμισης του 1929 μετατρέποντας το δημοτικό σε 4/τάξιο και το γυμνάσιο σε 8/τάξιο(χωρισμένο σε δύο κύκλους). Με τον τρόπο αυτό συρρικνώθηκε το δημοτικό και περιορίστηκε το δικαίωμα μόρφωσης στα παιδιά από κατώτερες κοινωνικές τάξεις.
Τον φασισμό του Μεταξά διαδέχεται η τριπλή Κατοχή. Οι επιπτώσεις είναι σοβαρές. Το σχολικό έτος 1940-41 κράτησε μόνο τρεις μήνες και το σχολικό έτος 1941-42 μόλις 20 μέρες. [5] Κι όμως μέσα σ’ αυτή τη δυστυχία ο καθηγητής Ιωάννης Κακριδής διώκεται από τους συναδέλφους του της Φιλοσοφικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών για το τονικό σύστημα που ακολούθησε στην έκδοση μιας διάλεξής του, αλλά και για τη γενικότερη θέση του στο θέμα της διδασκαλίας των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. [6] Βέβαια η φράση ότι ο Ι.Θ. Κακριδής ήταν «γνωστός δια τας αριστεράς αυτού γλωσσικάς θεωρίας» δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας για τα κίνητρα των διωκτών του. [7]
Μέσα στα χρόνια της Κατοχής και λίγο αργότερα εκφράστηκαν σκέψεις για μια ριζοσπαστική αλλαγή στην εκπαίδευση από την ΠΕΕΑ(Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης). Δυο επιτροπές κομματικών οργανώσεων (ΕΑΜ, ΕΛΑΣ) υπέβαλαν σχέδιο που προβάλλει απόψεις για την εκπαίδευση σύμφωνες με την ιδεολογία των συντακτών τους.
Εκεί αναφέρονται: α) η παιδεία είναι η σπουδαιότερη κοινωνική λειτουργία ταγμένη στην υπηρεσία του λαϊκού συνόλου… ούτε μπορεί ποτέ να γίνει αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης…, β) γενικός σκοπός της… να ανυψώσει… τον εργαζόμενο λαό… (επιθυμεί να διαπλάσει πολίτες δημιουργικούς, ικανούς να συνεργάζονται, να προσαρμόζονται στην πραγματικότητα κλπ.), γ) αναγκαίες προϋποθέσεις είναι: σπουδές πανεπιστημιακές (4/χρονες) για τους δασκάλους και βελτίωση της θέσης τους. [8] Οι αλλαγές αυτές δεν πραγματοποιήθηκαν ούτε τις έλαβε υπόψη του το μεταπελευθερωτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του νέου αστικού ελληνικού κράτους.
Για πρώτη φορά σε κείμενο για την εκπαίδευση γίνεται και σαφής απαρίθμηση μέτρων για τη βελτίωση της θέσης των μαθητών. Ο Κ. Δ. Σωτηρίου στο βιβλίο του «Η παιδεία μας σήμερα» (Αθήνα 1946) διαπιστώνει και ονομάζει τρεις κατάρες του εκπαιδευτικού μας συστήματος: ψευτοκλασικισμό (οι αρχαίοι έγιναν σκιάχτρα ζωής, σκιάχτρα της χαράς), άγονο ιστορισμό (το βλέμμα στραμμένο μόνο στο παρελθόν), στείρο εγκυκλοπαιδισμό. [9]
Το καλοκαίρι του 1946 ιδρύεται ο μορφωτικός σύλλογος «Αθήναιον» και στο πρόγραμμα της πρώτης περιόδου μαθημάτων βρίσκουμε ορισμένες μεγάλες προσωπικότητες, όπως τους: Θρ. Σταύρου, Ε. Παπανούτσο, Κ. Θ. Δημαρά, Λ. Πολίτη, Σ. Καραντινό, Μ. Χατζηδάκη, Μ. Β. Σακελλαρίου. Η ιδιωτική πρωτοβουλία προλαβαίνει και πάλι το δύσκαμπτο κρατικό μηχανισμό.
Η μεταρρύθμιση του 1929 βάζει τις βάσεις του αστικού σχολείου. Για πρώτη φορά δημιουργούνται επαγγελματικά λύκεια. Το κράτος προσπαθεί να προσαρμόσει την εκπαίδευση στις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες εξέλιξης. Ο νομοθέτης του 1929 έχει τη συνείδηση ότι πραγματοποιεί την αλλαγή που δεν έγινε το 1913 λέγοντας ότι η κυβέρνηση των φιλελευθέρων «ζητεί και πάλιν», μετά από 15 χρόνια, τη ριζική μεταμόρφωση της παιδείας και την εντάσσει στη γενικότερη ανορθωτική της πολιτική.[10]Αρκετά από τα μέτρα που πάρθηκαν τότε είχαν περισσότερο πρακτικό παρά προοδευτικό χαρακτήρα. Π.χ. η εισαγωγή της δημοτικής γλώσσας στο σχολείο έγινε, γιατί ήταν αδύνατο να μεταδοθούν επαγγελματικές γνώσεις στην καθαρεύουσα. Τα μικτά σχολεία εξυπηρετούσαν και λόγους οικονομίας. Το πνεύμα όμως του ελληνικού σχολείου δεν άλλαξε. Μάλιστα με την πρώτη ευκαιρία είχαμε οπισθοδρόμηση κυρίως στο γλωσσικό ζήτημα.
Έπειτα ήρθε η δικτατορία, η κατοχή και ο εμφύλιος και δεν ήταν δυνατό να παρουσιαστεί καμία πρόοδος. Έτσι κι αλλιώς δεν υπήρχαν ποτέ οι προϋποθέσεις.
[2] Όπως παραπάνω, σελ. 178-179
[3] Α. Δημαρά, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1986, τομ. Β΄, σελ. 183
[4] Όπως παραπάνω, σελ. 184
[5] Σ. Μπουζάκη, Νεοελληνική Εκπαίδευση, Gutenberg, Αθήνα 1991, σελ. 90
[6] Α. Δημαρά, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1986, τομ. Β΄, σελ. 197-198
[7] Όπως παραπάνω, σελ. 193-197
[8] Α. Δημαρά, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1986, τομ. Β΄, σελ 202-207
[9] Όπως παραπάνω, σελ. 207-211
[10] Όπως παραπάνω, σελ. 163
Κοινοποιήστε:
Σχετικά
By eduportal • Διάφορα • 0 • Tags: Ιστορία, Νεοελληνική εκπαίδευση